Hendeseli


# Hediyenin Etiği Olur Mu?

Hediyeleşme, eskiden beri süregelen karşılıklı işteş bir ritüel! Arkadaşlığın, dostluğun, yakınlığın ve sevginin bir ifadesi; en içten duyguların tercümanı. Lakin yaşam içinde değişen arayışlarımız ile birlikte hediye seçimi konusundaki tercihlerimiz de kökten değişti. Artık daha etik, daha sürdürülebilir olan hediye alternatiflerine yöneliyoruz. Henüz hediye seçimi konusunda etik arayışlara girmediysen bu içerik sana kılavuzluk edecek ve hediye seçiminde esaslı bir değişikliğe gitmen konusunda sana yol gösterecek.

## Etik Hediye Seçimine Nereden Başlamak Gerek?

Arkadaşın, eşin, dostun ya da ailenden biri için hediye seçimi yapacaksan alternatifler arasında en etik olanı belirlemen gerek. Bunu belirlemek içinse şu soruları sorarak işe başlayabilirsin:

1.	Hediyeyi hangi amaçla alıyorsun? İşlevsel olması mı öncelikli yoksa değerli olması mı?

2.	Hediyenin değeri senin için ne kadar önemli? Uzun ömürlü, zamansız olması daha mühim değil mi?

3.	Hediyenin içeriği nedir? Doğaya saygılı temiz içerikli bir ürün mü yoksa insan sağlığı ve diğer canlılar için tehdit oluşturuyor mu?

4.	Hediyenin üreticisi kimdir? Üreticinin yapısı, durumu ve ölçeği nedir? Lokal ve etik bir üretici mi?


6.	Hediyenin ambalajı önemli mi? Gösterişli bir hediye paketine gerçekten ihtiyacın var mı yoksa doğa dostu paketlenmiş olması daha mı öncelikli?

7.	Hediye ürüne ait orijinallik vb. bir sertifika var mı?

### Etik Hediyenin Farkı Nedir?

Etik hediyeler alternatiflerinden belli başlı konularda ve net çizgilerle ayrılır. Doğaya uygunluğu, genelgeçerliği, geri ve ileri dönüşüme uygunluğu, zamansızlığı, uzun ömürlü olması bakımından etik hediyeler her zaman çok daha iyi alternatiflerdir. 

Hammadde bakımından da diğer hediyelerden ayrılan bu çok etik alternatifler tamamen doğal malzemelerden üretilir. Cam, bambu, ahşap, çelik, keten gibi doğal hammaddelerden üretilen hediye alternatifleri aynı anda insan, hayvan ve doğa dostu olması bakımından önemlidir. Etik hediyelerin diğer hediyelere göre durumunu adım adım irdeleyerek ilerleyelim.

1. **Hediyenin İşlevselliği**

İşlevsel bir hediye, alıcısı için de geniş kullanım alanı yaratır. Hiç kullanılmamak üzere bir köşeye kaldırılacak ya da köşe süsü yapılacak bir hediye seçmektense alıcının severek kullanacağı, fonksiyonel hediyeler tercih ederek kaynağı en işlevsel şekilde kullanmış olursun. Ederinin karşılığını veren kullandıkça değerlenen hediyeler etik bir hediyenin ilk koşulu!

2. **Hediyenin Değeri**

Pahada ağır bir hediye seçmek yerine farklı özelliklerle donatılmış bir hediye seçmenin daha önemli olduğunu hatırlayarak başlayalım. Hediyenin ederine, değerine takılmak yerine işlevselliğine ve diğer özelliklerine bakarak seçim yapmak sürdürülebilir tüketim yolunda çok daha mühim!

3. **Hediyenin İçeriği**

Hediyenin içeriğine bakarak seçim yaparak ilk iki maddeyi zaten tamamlamış oluyoruz. Doğa dostu, temiz içerikli, doğal hammaddelerden üretilen alternatifler seçerek de insan, hayvan sağlığı ile birlikte doğayı da gözetmiş olursun. 

4. **Hediyenin Üreticisi**

Lokal üreticilerin ürettiği ürünleri alarak küçük üretici ve işletmeleri destekleyeceğini ve yerel mağazaların sürdürülebilirliğini destekleyeceğini unutma. Lokal mağazaların etik ürünleri ile sürdürülebilirlik döngüsünü desteklemiş olursun.

5. **Hediyenin Üretimi**

Ürünlerin üretimi esnasında emek verenlerin hakkını alabildiği eşit ve adil bir düzeni desteklemek için bir önceki maddeye dönerek lokal mağazalardan alışveriş yapmayı tercih et, etik üretim ürünlerine öncelik ver. El emeği ile üretilen tasarım ürünleri ya da sanat eserleri, seri üretimin ruhsuz, kopya mallarının aksine enerjisi yüksek ürünlerdir.

6. **Hediyenin Ambalajı**

Hediye paketlerinde gösterişli ve çok süslü ambalajlar yerine sadelikten ve doğadan yana tavır takın. Her ne olursa olsun hediye paketi opsiyonuna iyi bir alternatif olan doğa dostu paketleme seçeneğine yönelerek hediye alışverişinin karbon ayak izini minimumda tutmaya gayret göster.

7. **Hediyenin Sertifikası**

Satın alacağın ürüne dair bir sertifika olup olmadığını kontrol ederek o ürün hakkında fikir sahibi olabileceğini biliyor muydun? Bir sanat eseri alıyorsan orijinallik belgesi talep edebilir; bir ürünün organik vb. bir sertifikası olup olmadığını sorgulayabilirsin. Bu sertifikalar ürünün özgünlüğünü ya da temiz içeriğini tescilleyen önemli belgelerdir.

#### Etik Hediye Seçimi

Etik hediye seçimi için sürdürülebilirlik politikalarını, ilkelerini açıkça beyan etmiş, adil ve şeffaf platformlar önceliğin olmalı. Bir tasarım ve sanat pazaryeri olan Hendeseli’de etik hediye seçimi için en doğru adres. Hediye alacağın kişinin beğenisine göre tamamen el yapımı ürünleri ya da özgün sanat eserleri arasından kolaylıkla seçim yapabilir, ürüne dair tüm bilgi ve belgelere ulaşabilir, doğa dostu paketleme seçeneğine ek olarak kişiselleştirilmiş notunu ekleyebilir ve tek tıkla siparişini oluşturabilirsin!




Henüz hediye seçimi konusunda etik arayışlara girmediysen bu içerik sana kılavuzluk edecek..

Etik Hediye Seçimi


**Cinaslı Bir Soru; Sanatsever Misiniz? / Sanat Sever Misiniz?**

İki cevaplı cinaslı bir soru sorduk; cevaplar da iki farklı yazardan! Bu en temelde Hendeseli’nin sanatta etik arayışına karşılık geliyor..

“Sanatsever misiniz?”

“Sanat sever misiniz?”

# Sanatsever Misiniz?

Sanatsever olduğumuz konusunda hemfikiriz ancak sanatsever kimdir, sanatsever olmak için gerekli koşullar nelerdir gibi pek çok konuyu gelin, birlikte irdeleyelim.

Yaşamak için ihtiyaç duyduklarımız arasında sanatın tüm öğeleri yer alıyor. Sanatçının ve ürettiği işlerin meraklısıyız. Merak ettiğimiz sergileri yakından görüyor, yeteneğini sevdiğimiz oyuncuları ve müzisyenleri sahnede izliyoruz. Yeni keşfettiğimiz sanatçıları veya sanat işlerini çevremizle paylaşarak bireylerin sanat üretmek konusunda manevi destekçisi oluyoruz.

## Sanatsever Kimdir?

Sanatsever, sanata ilgi duyan, sanatsal faaliyetleri yakından takip eden, bu faaliyetlere sıkça katılan; sanatı koruyan ve yücelmesi için destekleyen, entelektüel seviyesi yüksek olan bireylere denir. Sanatsever bireylerin, sadece yaşadığı ülkenin değil; dünya üzerinde ortaya konan sanatı da önemsemesi, koruması ve sanatçıya destek olması beklenir.

**Sanatsever Nasıl Olunur? Bir Sanatsever Sanat için Ne Yapar?**

Sanatsever, sanatçının desteklenmesinde, sanat eserlerinin korunmasında ve tanıtılmasında aktif rol alandır. Sanatsever olarak tanımladığımız bireylerin, sanat konusunda hassas davranması beklenir. Her türlü sanat eserini korumak, eserlerin akıbetini sorgulamak, olgun sanatçıları yüceltmek ve genç sanatçılar için destekleyici tarafta olması gerekir. Sanatın ve sanatçının daha fazla bireye ulaşması için yerel ağlarla iş birliği yoluna gitmeli, reklam ve pazarlama çalışmalarında rol almalıdır.

Sanatsever, sanatçı plastik sanatlar alanında üretim yapıyorsa sanat eseri alarak; performans ve sahne sanatlarında aktif ise etkinliklerine bilet alarak, yeni etkinlikler talep ederek sanat emekçisinin yanında durmalıdır.

Bir sanatsever, sanat içerisinde ortaya çıkan olumsuzluklara en az sanat emekçisi kadar ses çıkarmalı, gerekli durumlarda kendi bilgi ve birikimini sanatçıya aktarmalıdır. Eksik veya yanlış gördüğü kültür sanat politikalarına karşı yetkililerden daha iyi hizmet talep etmelidir.

### Sanatseverler

Sanatsever bir bireyin, gittiği kültür sanat etkinliklerinde beğendiği sanat işlerini ve beğendiği sanatçıları sosyal medya üzerinden paylaşması tek başına sanatsever olmaya yetmez. Gerek sanat merkezlerinin gerek sanatçıların ortaya koyduğu sanat ögelerini, yerinde ve sanat üreticisiyle yan yana durarak desteklemeli, sanata desteğini göstermelidir.

Sanatseverim diyebilmek için en başta tüm sanat camiası ve sanatçılarla dayanışma içinde olmak gerekir. Toplumsal olarak birliktelik gerektiren dönemlerinde, yerel sanatçıların da kendilerini öne çıkartabilmeleri için, sanatla iyileşmek için, sanatı dayanışmanın önemli bir parçası haline getirmek, gerçek bir sanatseverin aslî görevidir.

Bu tanım ve önermeler doğrultusunda kendini bir sanatsever olarak tanımlıyor musun? Gel, sorunun diğer yanıtına geçelim sanatseverlik kavramını daha toplumsal ölçekte ele alalım.

#### Sanat Sever Misiniz?

Sanatı sevmek konusu yalnızca sanatsever olmakla ölçeklendirilebilecek bir durum değil. Öyle ki bu konu sanat tarihi, modern sanat ve geleceğin sanatı bağlamında ele alındığında; sanat camiasının tüm bileşenleri ile değerlendirildiğinde daha kapsamlı ve makul bir hal alıyor.

Sanat konusunu önce tarihsel ve sistemsel bir hak sahipliği açısından değerlendirmekte fayda var. Asırlardır sorulan ve sorulmaya devam eden, bizim de hemen her söyleşide sanatçılarımıza yönelttiğimiz ‘Sanat sanat için midir yoksa sanat toplum için midir?’ sorusu hiç de gelişigüzel bir fikir ikiliği değil. Temelinde sanatın bir zümrenin elinde tuttuğu bir ayrıcalık mı olacağı yoksa toplumun geneline mi yayılacağını belirleyen bir çıkış noktası.

Sanat tek bir zümre tarafından tekelleştirilemeyecek kadar toplumsal bir kavram. Bu kavramı toplumsal faydaları, dönüştürme gücü ve etki alanı bakımından daha önce Sanatın Gücü başlıklı yazımızda ele almıştık. Oysa ki sanat, bu son derece kolektif haline ve toplumsal gücüne rağmen, tarih boyunca belirli zümrelerin tekelinde varlık gösterdi.

Sanat da toplumsal her kavram gibi küresel düzenin boyunduruğu altında. Bu yüzden tek bir zümre tarafından yalıtılmış, özerkleştirilmiş halde. Tarihte de günümüzde de burjuvazinin tekelinde bulunan sanat, bir yanı emek sömürüsü öte yanı sosyete olan oksimoron bir sıkışmışlık içinde. Çağdaş sanat adı altında sermaye gruplarının galerilerinde cemiyet hayatını bir araya getiren bir aygıt görevi görmeye esir edilen sanat ile toplumdaki bireylerin tanışması pek mümkün olmuyor. Elbette bunda eğitim sistemini de baş aktörlerden biri olarak değerlendirmek gerek. İlkokul döneminde verilen müzik derslerinin -günümüzde bile- blok flütten öteye geçememiş kısır hali, resim derslerinin teknikten uzak yüzeyselliği, eğitim sisteminin sanata yön veremeyen halini açıklamaya yetecektir. Elbette biraz şansın varsa ve hasbelkader bir öğretmen tarafından yeteneğin keşfedilirse ve ailen de desteklerse bir ihtimal erken yıllarda sanatla tanışma fırsatı yakalayabilirsin, kim bilir!

Oysa ki sanatta edilgen değil; etken konumda, etkin bir topluma ihtiyacımız var. Aksi halde sanat alanı çepeçevre kuşatılıyor; en önemli tavrı olan özgürlüğü ve en bariz şekli olan özgünlüğü dolaylı olarak elinden alınıyor. Bununla birlikte sanatı var eden sanatçıların yaratıcı emeğinin sömürüsü de bir sorun olarak doğuyor konunun tam ortasına. Hal böyle olunca büyük galeriler, en büyük dilimi rahatça kendine ayırabiliyor, emeği ile üreten sanatçıya ise deyim yerindeyse tadımlık bir lokma düşüyor.

Tekrar altını çizmekte fayda var, bu geçmişte de böyleydi. İlginçtir ki insanlık tarihi ile eş değer olan sanat tarihinde, sanat kavramı ilk defa sınıflı toplumlar döneminde tekelleşti. Sınıflı ilk toplumlarda, net bir ayrım vardır; egemenler ve işçiler. Sanat egemenlerin tekeline girmeye başlarken artan görevler sebebiyle görevler çoğaldı; tarım yapanlar ve zanaat yapanlar arasındaki makas açılarak bu gruplar birbirinden koptu. (Bugünkü sanat-zanaat ayrımının sebebi de budur.) Sanat sarayda, egemenlerin duvarları arasına hapsolurken halk kendi içinde, kendi sanatını doğursa da hâkim gerçeklikte sanatı yalnız bir zümrenin yapabileceği kanısı hâkim oldu. Yaratıcılık, artık sadece bir gruba atfedilmiş, ayrıcalıklı bir haktı.

Tarihte yaşanan aydınlanma hareketi ile sınıflar arasındaki dengeler değişme şansı yakalarken sanat alanında da yeni üretimler ile birlikte bir genişleme ve yüzünü daha geniş kitlelere dönme dönemi başladı. Spesifik olarak Antik Yunan’ın sanat alanında yaptığı sıçrama, yalnız sanat tarihinde değil insanlık tarihinde de büyük bir gelişme çünkü bu dönemle birlikte sanatsal üretim çeşitlenmeye başladı. Heykeller, adeta bu yeniliğin ve yenilikle gelen duyguların haykırıldığı araçlar haline geldi. Tarihin bu dönemine baktığımız zaman da sanat üreticisinin emeğini soylu kesime sattığını görüyoruz. Yani yine sanatçıların ürettiği eserler bir şekilde bir zümre tarafından satın alınıyor.

Sanatın hak sahipliği konusuna dönecek olursak sanatın, tarihte orta çağ döneminde kilise boyunduruğuna bile girdiği oldu. Dogmalar ve özgünlüğün bir arada olması nasıl bir ikilemdir? Ne var ki tarih sahnesinde ilerledikçe sanat bu tahakkümden kurtulup, zanaat loncalarının da desteği ile ilk defa en toplumsal haline büründü. Nihayet Rönesans ile hak ettiği harekete kavuştu. Özellikle bu dönemde sanat, kolektif emek ile üretilen bir yapıya bürüdü. Atölyelerde el birliği ile üretilen eserler usta-çırak dokunuşları ile var olmaya başladı. İlerleyen dönemlerde bireysel bir üretim formuna ulaşarak kendi bireyselliğini yakalasa da Fransız Devrimi ile sanatın yolu tam anlamıyla açıldı; yeni ufuklar, kavramlar, üretimler doğmaya başladı. Artık sanat eserlerinde felsefe, tabiat ya da düzene karşılık gibi olgular görünür hale geldi.

Sanat alanında üretilen -özellikle yazınsal- eserlerin kâr sağlayan birer metaya dönüşmesi matbaanın icadı ile hasıl oldu. Eserleri çoğaltılarak, kopyalanarak ve farklı nüshaları oluşturularak her biri, bir pazarlama ürününe evrildi. İşte bu icat, sanatı zanaatsal formundan çıkartarak endüstriyel bir kalıba sokan kırılımdır. Öte yandan, eserlerin sayılarının çoğalması ile daha geniş kitleler ile buluşmasını da sağlayan yine bu buluştur. Her satırda temize çeker gibiyiz; her şey zıttıyla mümkün! Eserlerin çoklu basımı “korsan” tabirini de hayatımıza sokmuş; orijinal eserlere ulaşamayan kitlelere eserin orijinal olmayan versiyonunu uygun görmüştür. Bu anlamda sanat hem kısıtlı kitlelere ulaşabilmiş hem de sanatçının hak sahipliği ihlal edilerek orijinal sanatın yalnızca imkân sahiplerine ait olduğu diktesi, gayri resmi yöntemlerle ilan edilmiştir.

Matbaa bugün sanat alanındaki hak korumasının önemli bir aracı olan fikri mülkiyet kavramını da beraberinde getirdi. Bir zümrenin elinden kurtulan sanat, yeni bir kavram karmaşasına gebeydi artık. Sanatçı düşünsel olarak ürettiği şeyi mi yoksa üretimi sonunda ortaya çıkan metayı mı satar? Müzik sektörünün, büyük ölçüde global reklam şirketlerinin elinde dönmesi bu konuya bir nebze açıklık getirecektir.

Günümüzde ise sanatçı görece daha özgür bir yaratma ortamına sahipken, üretim sonucunda ortaya çıkan eseri büyük galerilerin sahipliğine vererek, emeği ile ürettiği eserden neredeyse çok küçük bir kazanç elde etmekte. Öte yandan bu galeriler eserlerin satışını belirli bir sanatsever! gruba yapmakta ve aslında sanatı yine kendi galerileri içine hapsetmekte. Sanat tarihi açısından bakıldığında, sanatın bu denli ciddi bir ticari mal, ürün, meta haline geldiği başka bir dönem olmadı. Günümüzde modern sanat kisvesi altında, sınırı belirli bir ekosistemde yapılan sanat faaliyetleri ne yazık ki basit bir alışveriş halinden farksız. Sanat alanında çalışan emekçilerin, galerilere harcadığı uzun, yorucu ve tempolu mesailerine karşılık; bu galerilerden aşağı yukarı asgari düzeyde kazanç elde edebilmesi de bu tekel sisteminin ürünüdür.

Tüketime dayalı sistemde, kültür ve sanat endüstrisi, toplumdaki bazı bireylere ‘sanatsever’ kimliği vermeyi amaçlayan bir aygıta dönüştürülmüş durumda. Bugün bir eserin ederini, değerini, haber olma yeteneğini belirleyen yegâne unsur ne yazık ki ne sanatçının kimliği ne hisleri ne de eserin üretilmiş olduğu gerçeğidir. Postmodern dünyada, bir eserin değerini, eser sahipliğini de ele almış galeriler belirliyor. Üstelik sanat kadar aykırı, renkli ve toplumsal bu alan kirli paranın dolaşımı için de güzel bir aklama aracı haline sokuldu. Bu tekelleşme kendi ülkemiz içindeki galeriler ile sınırlı kalmadığı gibi küresel ölçekte kârlı bir piyasa halini aldı. Hollywood ile özdeşleşen Amerika’nın sanat pazarının çok büyük kısmını elinde tutması pek de tesadüf olmasa gerek. Bu açıdan bakınca sanatın direkt olarak sistem ile etkileşimde olduğu görülebilir bir gerçek artık.

Dijital alandaki gelişmeler sayesinde sanatın daha geniş kitlelerle buluşma imkânı yakaladığı bir gerçek. Ancak buradaki durumu da iyi analiz etmek gerek. Dijital pek çok mecra da güncel olarak aynı tekellerin elinde. Hendeseli gibi bağımsız platformları bir kenara ayırırsak, bir eserin sahipliğini ele alan online galeriler de ürünün farklı mecralarda sergilenmesi ya da satılması konusunda ciddi engeller koyuyor. Sözleşme ile sanatçının hakkı olan kazancı devreden çıkartmak için aldıkları acımasız komisyon oranları da cabası. Sanatçının toplum içindeki bireysel varlığının sürekliliği ve hayatını idame etme çabasının sürdürülebilirliği bakımından değerlendirildiğinde bu sistemin sanatçıyı kısıtladığı ve kendi dar çemberi içine aldığı görünen bir gerçek. Bu noktada çemberi çizenlere karşı; sınırları net, eşitlikçi, adil ve şeffaf yapılar kurmak bir gereklilik değil, zorunluluk halini aldı. Sanatçıların bu tekelleşmeye karşı üretimleri ve bağımsız sanat mecralarının kurduğu adil düzende, el birliğiyle yeni bir sanat ekosistemi, bağımsız bir sanat topluluğu yaratmak zaruri hale geldi. Hendeseli her şeyden önce bir sanatsever olarak, bu bağımsız ve özgür platformu kurdu ve özgür kalmayı seçen sanatçılara bu mecrada bir alan vermeyi hedefledi.

Artık bu noktada adil olmak sırası bir görev olarak sanatseverlere geçti. Çünkü bize göre sanatseverlik:

Etik sınırlar içinde üreten; doğayı, insanı, canlıları gözeten, eşitlik ve adalet talep eden, özgürce üretmek çabasında olan sanatçıların emeklerini tam da hak ettikleri şekilde vermektir.

Sanatın, sanatçının ve diğer tüm sanat emekçilerinin sürekliliğini, sürdürülebilirliğini desteklemektir.

Sanatı, sınırlarının dışına çıkartarak toplumun her tabakasını dönüştürecek şekilde sunulmasını teşvik etmektir.

Sanatını icra etmesi -herhangi bir şekilde- engellenen sanatçılara daha yüksek sesle, daha güçlü destek vermektir; bazen de alan açmaktır.

Sanat eserine yapılan ödemenin en büyük kısmının galerilere değil sanatçıya gideceği bir ortamı tercih etmektir.

Sanatı bir meta olarak satın almak yerine deneyimlemeyi seçmektir.

Hatta bir sanat eseri alırken doğa dostu paketler ve teslimat yöntemleri seçerek karbon ayak izini hesaplamaktır.

Hakkı sömürülen sanat emekçilerinin hesabını sormak, hakkını savunmaktır.

_Şimdi en başa geri dönüp yeniden soralım.._

**Sanat sever misiniz? Yoksa görünüşte sanatsever misiniz?**



Nil Has

İki cevaplı cinaslı bir soru sorduk; cevaplar da iki farklı yazardan! Bu en temelde Hendeseli’nin sanatta etik arayışına karşılık geliyor..

Sanatsever misiniz?



Sürdürülebilir yaşamın bir anda mümkün olmayacağı bir gerçek. Bu ancak, felsefeyi benimsemek, sindirmek ve alışkanlık haline getirerek yaşamlarımıza adapte etmek ile mümkün kılınabilir. Ancak sürdürülebilir bir yaşam istiyorsak her şeyden önce dünyaya karşı açık olmakla işe başlamak gerek. Yeni gelişmeleri yakından izlemek, doğaya ve canlılara karşı duyarlı olabilmek adına bu alandaki algının her zaman açık olması sürdürülebilir bir rota için önemli. Bu yolda doğru adımları atmaya başlayınca her şeyi daha net ve temiz görmeye başlayacaksın. Dışarıdaki seslerden iyi olanı duyacak, gördüklerinden en güzel olanı seçeceksin. İyi olma halini deneyimledikçe de sahip olmak istediğin her şeyin doğaya, tabiata ve canlılara uygun olanını seçmeye başlayacaksın. Bu değişim elbette bir günde olmayacak ama bu minik adımlar daha büyük adımlara öncülük edecek ve ayak bastığımız her alan daha sürdürülebilir bir versiyonu ile güncellenecek. 

Sürdürülebilir bir yaşam için değiştirilmesi, güncellenmesi gereken en önemli yaşam alanlarından biri de banyolar. Sürdürülebilir bir banyonun önemi henüz yeterince anlaşılamamış olsa da en çok su kullandığımız, plastiğe en çok yer verdiğimiz alanlardan biri olması sebebiyle de kritik bir noktada duruyor. Biz daha sürdürülebilir bir yaşam için banyolarımızda değişikliğe giderek deneyimlediğimiz pratiklerin ne kadar büyük etkiler yarattığını gördük. İlk olarak Sürdürülebilir Banyo nedir sorusunu yanıtlayarak başlayalım;


# Sürdürülebilir Banyo Nedir?

Sürdürülebilir banyo, uzun yıllar kullanabildiğimiz, en az masrafla maksimum tasarruf sağlayabildiğimiz, içindeki malzemeleri özenle seçerek doğru bir tüketim politikası benimseyebildiğimiz banyoları ifade eder. Banyo tasarımından tercih ettiğimiz malzemelere, kişisel bakım ürünlerinden su kullanımına kadar her konu başlığı sürdürülebilir banyo dahilindedir. Tasarım aşamasından itibaren sürdürülebilir bir banyo yaratmak hem kendimiz hem de doğa için muazzam bir katkı olsa da banyoları yeni baştan yapılandırma imkânı olmadığı takdirde; banyo kullanım alışkanlıklarındaki güncellemeler ile de sürdürülebilir bir banyo yaratımı mümkündür. Elbette bu kullanım alışkanlıklarının tek seferle sınırlı olması yeterli olmayacak, istikrarlı olmak gerek. Sen de bizim gibi banyolarda tercih ettiğin malzemeleri sürdürülebilir versiyonlarla değiştirerek işe başlayabilirsin.

## Sürdürülebilir Banyo Önerileri

Sürdürülebilir bir banyoya geçmek için küçük değişiklikleri deneyerek başla. Bu pratikler biraz deneme yanılma biraz da deneyim ile şekillenecek ve kendin için en iyisini bulmanı sağlayacak. Hepimiz konforumuzu düşünsek de sürdürülebilirlik doğrultusunda yeni alışkanlıklar edinmek zorundayız. Her alışveriş öncesi ihtiyaçları belirlemek, aldığımız her bir malzeme ve ürünü üretim, içerik ve doğaya uygunluk bakımından kontrol etmek ve olabilecek en sürdürülebilir seçimleri yapmak yeni edineceğimiz alışkanlıklara küçük birer örnek sadece.

### Sürdürülebilir Banyo Gereçleri Nedir?

Sürdürülebilir banyo gereçleri, doğanın içinden çözümler üretilerek geliştirilen ham maddesi organik olan ürünlerdir. Sürdürülebilir banyo gereçlerinde malzemenin doğadan çıkarak tekrar doğaya dönmesiyle var olan bir döngüsellik söz konusudur. Bir bitkinin kreme ya da merheme dönüşmesi gibi tabiatın kendisinden gelen malzemelerden yararlanarak üretilen banyo ürünleri doğanın ruhuna uygundur.

#### Banyoda Sürdürülebilirlik için Biz Ne Yaptık?

1. Etiket okumayı alışkanlık haline getirdik; bu şekilde daha bilinçli ve doğa dostu seçimler yapıyoruz.

2. Banyoda kullandığımız tüm aksesuarları doğal ve organik ham maddelerden üretilen versiyonları ile güncelledik; 
- Plastik taraklar yerine bambu taraklara geçiş; elveda elektriklenen saçlar!
- Plastik banyo aksesuarları yerine bambu aksesuarlara geçiş; çok daha sade ve modern bir görünüm!
- Plastik diş fırçaları yerine bambu diş fırçası edindik; çok daha sağlıklı!
- Plastik duş lifleri yerine doğal sünger ve kabak lifine geçtik; ciltte bir bayram havası..
- Plastik jiletler yerine metal jiletlere geçtik; hem de çok nostaljik!

3. Kalın bornoz ve havluları daha ince ve küçük ebatta olanlarla güncelledik; kullanımı daha kolay, yıkama ve kurutma konusunda enerji kullanımı daha minimal.

4. Banyo tekstili ürünlerini keten ve organik pamuk ürünlerle değiştirdik.

5. Kişisel bakım ürünlerindeki tercihlerimizi doğal içeriklerden yana değiştirdik. Bu şekilde plastik ambalaj kullanımını da minimize etmiş olduk. 
- Duş jeli yerine banyo sabunu
- Kimyasal şampuanlar yerine organik/vegan şampuanlar ve katı şampuanlar
- Diş macunu yerine diş tabletlerine geçerek epifiz bezini de florürden korumuş olduk

6. Led aydınlatmalara geçerek enerji tasarrufunu artırmayı hedefledik.

7. Su kullanımımızı gözlemleyerek, gereksiz kullanımı kısıtlayıcı değişiklikler yaptık. Duşta suyun ısınmasını beklerken akan suyu kovalara doldurarak çiçek sulamakta kullanmak gibi..

8. Kurutma makinasını hayatımızdan çıkarttık. Her şey gibi çamaşırları da kendi halinde doğal havalandırma ile kurutmak hem daha sağlıklı hem de muazzam bir enerji tasarrufu sağlıyor.

Bu denemeleri alışkanlık haline getirmeye çalışmak elbette önemli ancak her şeyden önemlisi tüm bunları yaparken bir tek benim/bizim çabamız neyi değiştirir diye düşünmeden; bıkmadan, usanmadan, istikrarla yaptık tüm bunları. 

Sen de bu içeriği paylaşarak daha fazla kişiye ulaştırmaya ve farkındalık yaratmak konusunda destek olmaya ne dersin?



Sürdürülebilir bir yaşam için değiştirilmesi, güncellenmesi gereken en önemli yaşam alanlarından biri de banyolar.

Sürdürülebilir Yaşam Rehberi: Banyoda Sürdürülebilirlik



# Müzecilik Haftası

Müzecilik haftası içindeyiz, hepimize kutlu olsun! Elbette söz müzelerden açılınca ekip içinde ‘gidilen ve gidilmeyen kaç müze olduğu’ sorusunu sorarken bulduk birbirimize. Dürüst olmak gerekirse sık sık müze ziyaretinde bulunan bir toplum değiliz lakin müze denince de zihinde kültürümüze sahip çıkmak ve bizden olanı merak etme duygusu ortaya çıkıyor. Öyle ya müzeler yaşanılan toplumun geçmişinden izleri taşıyan pek çok buluntuya, yapıya, heykele, resme, topraktan malzemeye pek çok ‘şeye’ ev sahipliği yapıyor. Aslında müzeler, geçmiş zamanı ve kültürü günümüze taşıyan yerler. Bu nedenle de meraklısı için müzeler geçmişin yaşam alanıdır. Bu vesile ile müzecilik haftası yeniden kutlu olsun!


## Müze Nedir?

Müze, en basit tanımı ile geçmişi koruyan ve gelecek için özenle saklı tutan yapılardır. Bu nedenle de kâr amacı gütmez. Geçmişi günümüzde de koruyan ve geleceğe taşıyan bu yapılar, araştırma, her eseri/buluntuyu belgeleme, koruma, halka sunma, sergileme ve sergiledikleri şeyler hakkında bilgilendirme görevini üstlenir. 

Müzeler de tıpkı toplumların çeşitlenmesi gibi farklı gruplara ayrılırlar;

1. Antropolojik Müzeler
2. Etnografya Müzeleri
3. Tarih Müzeleri
4. Sanat Müzeleri
5. Doğa Tarihi Müzeleri
6. Bilim ve Endüstri Müzeleri
7. Açıkhava Müzeleri
8. Özel Müzeler

### Müze Neden Önemlidir? 

Müze neden önemlidir? sorusuna ilk etapta verilebilecek en doğru cevap hiç kuşkusuz, ‘müze ve müzecilik toplumların aynasıdır.’ cevabı olacaktır. Geçmişi günümüze taşıyan, günümüzde olmayan eşyaları, konuları, malzemeleri, eserleri, yapıları vs. özenle koruyan; halka sunan, izleyene o zamanlar hakkında bilgiler veren yapılar olmasıyla önemlidirler. Bugünden 250 yıl öncesi hakkında kulaktan duyma, kısmen yazılı, çokça araştırılarak aydınlatılan gerçekleri gün yüzüne çıkartan ve sonraki nesiller için saklayan yerler olmaları nedeniyle yüklendikleri sorumluluk bilinci müzeleri bir kültürün ve kültür mirasının anlamı ve saklanması için oldukça önemli yapılardır.

Müzeler, homosapiensten günümüze kat edilen yol, insanlık adına yaşanan tüm gelişmelerin bugün gözler önünde olması ve içlerinde her bir parçanın, dokümanın ciddi korunmasından kaynaklı olarak da ayrıca bir toplum ve o toplumun kültürü için hayati önem arz eder. Her müze Turizm ve Kültür Bakanlığı'na bağlıdır. Bakanlık korumasıyla önemli alanlar oldukları ispat edilmiştir. Her bir müze o ülkenin ve bölgenin geçmişinden izler taşır. Turistlerin müzeleri ziyaret ettiğini ve böylece turistik amaçlı bulundukları toplumu daha yakından tanıdıkları göz önüne alındığında; o toplumun yapısını, tarihini, evlerde kullanılan araç gereçlerini, mimarisini, yaşam tarzını, giyim tarzını ve dahası hakkında net bilgi ve fikir sahibi olmaları açısından kıymetlidir. Müzeler, aynı şekilde yerel halk için de eğitici rol üstlenir. Medeniyetler arası yaşanmışlıkları gözler önüne seren müzeler, ülkelerin ve insanlığın kıyaslanması ve geleceğe ışık vermesi adına da önemli yerlerdir;

1.	Kültürel süreklilik sağlar
2.	Tarih bilinci oluşturur
3.	Geçmiş ve gelecek arasında köprü vazifesi görür
4.	Toplumsal ve kültürel hafızayı tesis eder
5.	Kültürün güncelliğini sağlar

Peki düşündünüz mü;

#### Müzelere Neden Gitmeliyiz?

Müzelerin yaşanılan toplumun geçmişinden izler taşıdığından bahsetmiş. Yaşadığımız ülke veya dünya üzerinde bulunan herhangi bir toplum hakkında tarihi bilgiler edinebilmek için müzeler önemli. Bu yüzden ziyaret edilen herhangi bir ülkede müzelerin ziyaret edilmesi önemlidir. Tarihe yolculuk bir nevi; moda tarihi, endüstri tarihi, savaş tarihi, sanat tarihi, insanlık tarihi gibi çok geniş konular üzerine detaylı dokümanlar, parçalar, görselleri gösterirler. Bir kere bile adını duyduğunuz bir yerin, ülkenin, şehrin artık yabancısı değil; geçmişinin tanığı olursun. Müzeler izleyicinin veya ziyaretçinin geçmişle bağ kurmasını sağladıkları için dün ile bugün arasında köprü olur, eğitici olduğu kadar heyecan vericidir de!

##### Müzelerin Anlamı

Müzeler anlamı hem toplumlar hem de kültür açısından derindir. Sadece tarihi ortaya dökmezler; ziyaretçiler için kamusal, sosyal alanlardır. Müzelerin toplum yararına ve müzelere ilgiyi artırmak için düzenledikleri çocuk ve yetişkin atölyeleri, eğitim programları, rehberli turları da sosyalleşmek kadar yeni deneyimlere alan açar. 

Müzeler çoğunlukla eski yapılardır tıpkı içlerindeki özel parçalar gibi. Müzelerde sergilenen her bir parça biriciktir. 

###### Toplum, Kültür ve Müzeler 

Toplum, kültür ve müzeler bağlamında bakıldığında bireyin diğer kültürler hakkında ön yargısız bir iletişim kurmasını sağlaması açısından da fevkalade önemlidir. Bir toplumun geçmişine dair izleri, gelenek ve görenekleri ve hatta sanat eserlerini yerinde görüp inceleyebileceğin müzeler o toplumun tüm kültürel kodlarını müze ziyaretçisine geçirebilecek parçalardan meydana gelir. Bu da bireylerin o müze, müzede yer alan eserler, kültür ve toplum ile ilişki kurmasını, karşılıklı iletişime geçmesini sağlar.

Müzeler haftasında senin ziyaret etmek istediğin müze hangisi?


Müzecilik haftası içindeyiz, hepimize kutlu olsun! Senin ziyaret etmek istediğin müze hangisi?

Toplum, Kültür ve Müzeler



Sürdürülebilir yaşam bizim için evreni bir bütün olarak düşünerek görev edindiğimiz bir hayat tarzı. Başlangıçta her birimizin bireysel yaşamında uyguladığı bu pratikler zamanla gelişerek çevremizde büyük bir sürdürülebilir yaşam ağı oluşturdu. Bu ağ içindeki pratikleri paylaşarak daha çok kişiye ilham vermek istiyoruz çünkü kolektif değişimin ancak böyle geleceğine inanıyoruz. Sürdürülebilir Yaşam Rehberi serisi, en çok vakit geçirdiğimiz yer olan mutfaklar ile başlıyor. Birlikte yaşam alanlarımızın en lezzetli odası olan mutfaklara girelim ve küçük görünen alışkanlıkları değiştirerek neleri başardığımıza bakalım, ama önce..


# Sürdürülebilir Mutfak Nedir?

Sürdürülebilir mutfak, mutfak araç gereçlerinden gıdaların hazırlanması sürecinde seçilen malzemelere kadar tüm tercihlerin doğaya uygun, canlıların yaşam hakkına saygılı, hiçbir şeyin israf edilmeden, geri ve ileri dönüşüme imkan veren türden olmasını ifade eder. Mutfakta daha az ama daha kullanışlı malzemeler seçmek, beyaz eşyalarda ve elektrikli ev aletlerinde enerji tasarrufu yüksek olanlara yer vermek, mutfağın rutin yaz/kış bakımını yapmak, su ve enerji tasarrufunu kontrol altına almak ve hatta duvarları su bazlı boya ya da kağıt ile kaplamak dahi sürdürülebilir mutfak konusuna dahildir; mutfak gereçlerinin sürdürülebilir versiyonlarla güncellenmesi de öyle.

## Sürdürülebilir Mutfak Gereçleri

Mutfak gereçlerinin sürdürülebilir olması, mevcut gereçleri atıp yerine daha iyi versiyonları koymak değil; aksine mevcut gereçlerin kullanım ömrü tamamlandıkça, daha iyi versiyonlarla güncelleniyor olmasıdır. Daha sağlıklı, organik malzemelerden üretilmiş gereçler, sürdürülebilir mutfağın olmazsa olmazlarından. Bambu, ahşap, metal, cam, silikon, kumaş gibi malzemelerden yapılmış tüm ürünler sürdürülebilir mutfak gereçleri kapsamında.

### Mutfakta Sürdürülebilirlik için Biz Ne Yaptık?

1. Ömrünü tamamlayan tüm mutfak gereçlerini daha sağlıklı ve doğal alternatiflerle güncelledik;
- Tüm plastik gereçleri bambu, tahta ve ahşap ile değiştirdik
- Saklama, koruma görevi gören tüm aksesuarları cam kavanozlara çevirdik
- Tek kullanımlık gereçleri cam şişe, termos, seramik kupa, bambu/buğday pipetler ile güncelledik
- Plastik poşet kullanmamak için bez çanta ve fileler edindik
- Yağlı kağıtlar yerine silikon fırın matına geçtik
- Streç filmi mutfağımızdan çıkartarak silikon kapaklar edindik
- Buzdolabı poşetlerine elveda dedik, balmumu kumaşlar edindik
- Kağıt filtre yerine bez filtreye geçiş yaptık
- Bulaşık süngerinin yerine kabak lifi getirdik
2. Alışveriş alışkanlıklarımızı tamamen değiştirdik; artık ihtiyaçtan fazlasını almıyoruz!
3. Suyun tasarruflu kullanımı için yeni davranışlar geliştirdik; kettle, termos ve şişe içinde kalan suları çiçek sulamak ya da sokak hayvanlarına vermek gibi..
4. Beslenme alışkanlıklarımızda da bazı değişiklikler oldu elbette; mevsimi dışında sebze-meyve tüketmiyor, diyetlerimizde bitki ağırlıklı ve vegan nitelikli beslenmeye çalışıyoruz.
5. Elektrik tasarrufu sağlamak açısından gerekmedikçe elektrikli aletleri kullanmıyor, klasik yöntemlere yöneliyoruz.
6. Mutfakta ağır kimyasallar içeren ürünlerden uzak duruyor; hem doğa hem de sağlığımız açısından doğal içerikli temizlik ürünleri tercih ediyoruz.

#### Mutfakta Sürdürülebilirlik için Sen Neler Yapabilirsin?

Sürdürülebilir bir mutfağa geçmek için doğaya iyi gelen, daha az israfla, daha uzun keyifler yaşayabildiğin; tüm duyulara cevap verebilen lezzet pratiklerini uygulayabildiğin alternatiflere yönelmelisin. Bu pratiği kazandıracak bazı ilkeleri günlük rutine ekleyerek başlayabilirsin. Nedir bu ilkeler?

##### Sürdürülebilir Mutfak İlkeleri

1. Kalan ve/veya fazla miktarda olan yiyecekleri değerlendirerek yeni yiyecekler hazırlamak
2. Kullanılmayan gereçleri bağışlamak
3. Enerji verimliliğini maksimize etmek
4. Su tüketimini kontrol altına almak
5. Porsiyonları küçültmek 
6. Kullanım ömrü kısalan ürünleri en önce tüketmek
7. Atık diye nitelendirilen ürünleri ileri dönüştürerek yeniden kullanmak ya da geri dönüşüme ulaştırmak
8. Mutfakta sadelik felsefesi benimsemek
9. Her seferinde ürün ambalaj atığı çıkartmamak için doldurulabilir şişeler/kavanozlar kullanmaya başlamak
10. Çöp olmuş atıkları kompost yaparak gübre olarak bitkilerde kullanmak
11. Sürdürülebilir menüler hazırlamak; burada bir parantez açmak istiyoruz..

Sürdürülebilir menü, sağlıklı malzemelerle hazırlanan, yerken uzun süre keyif aldığımız, bedenimize, ruhumuza iyi gelen; şifalı ve lezzetli gıdaları tabağımızdan çöp çıkmadan üretmek ve tüketmek anlamına geliyor. Denediğimiz ve kendi aramızda paylaştığımız sürdürülebilir bir menü önerisi de senin için geliyor.

**1. Bozulmaya başlayan kabakları, cips yaparak atıştırmalığa çevirelim;** _Kabak Cipsi_

- Kabakları orantılı incelikte kes ve havlu yardımı ile kurula,
- 1 yemek kaşığı sirke, 1 yemek kaşığı zeytinyağı ve dilediğin baharatları ekleyerek harmanla,
- Kabakları 15 dakika dinlendirerek sosun içine çekmesine izin ver ki bu tarifin püf noktası burası! 
- Silikon fırın matını tepsiye yerleştir ve kabakları diz,
- 200 derecede 12 dakika kızart. 

Gün içinde tüketebileceğin sağlıklı ara öğünün hazır.

**2. Bayat ekmekleri değerlendirelim;** _Kahvaltı Ekmekleri_

- Bu tarifte dilediğin ekmeği değerlendirebilirsin. 
- Derin bir kapta 3 yumurta, 1 bardak süt, bir avuç maydanoz, rendelenmiş peynir ve baharatları karıştır,
- Yumurta tüketmeyenler için alternatif yağ, avokado ve baharat şeklinde olabilir. Dilimlediğin ekmekleri harca bula ve tavada her iki yüzü de renk değiştirene kadar kızart. 

Kahvaltılık ekmekler hazır.

**3. Kalan salatalıklardan fit bir tarif;** _Salatalık Mezesi_

- Salatalıkların kabuklarını soy ve havlu yardımıyla fazla suyunu al, 
- Bir kap içine yoğurt ve iki tutam kuru nane ekle, 
- Salatalıkları sosa bula ve tabağa diz, 
- Ardından üzerinden zeytinyağı gezdirerek kuru nane ile süsle. 

Pratik, sağlıklı ve leziz bu tarifi öğle yemeklerinde değerlendirebilirsin.

**4. Kalan meyve ve meyve sularından ne yapılır;** _Meyveli Dondurma_

- Değerlendirmek istediğin meyvelerin sularını sıkarak dondurma kaplarına boşalt ve 1 gece beklet. İşte bu kadar! 
- Ertesi gün doğal mı doğal dondurmalar hazır. 
- Meyvelerin kabuklarını kompost yaparak toprağın verimliliğini arttırmayı unutma!

Tüm bu seçimlerle ileri dönüştürerek israfı önleyecek ve gıdanın atık olmasını engelleyeceksin. Bu içeriği paylaşarak daha çok kişiye ulaşmasını sağlayabilirsin. Bakalım en beğenilen tarifimiz hangisi olacak, yorumlarda bizimle paylaş!



Sürdürülebilir yaşam bizim için evreni bir bütün olarak düşünerek görev edindiğimiz bir hayat tarzı.

Sürdürülebilir Yaşam Rehberi: Mutfakta Sürdürülebilirlik



Anneler Günü hediye alternatifleri aramaları başladıysa, yılın o malum zamanı geldi demektir; annelere kalpten bir hediye zamanı, anneler günü!


# Anneler Günü Hediyesi

Anneler günü hediyesi seçimi yaparken bir plan ve program dahilinde ilerlemek önemli. Şu soruları sorarak en doğru hediyeyi, daha kısa zamanda ve kolaylıkla belirleyebilirsin;

1. Annemin en sevdiği tarz hangisi?

2. Annemin en sevdiği ürünler hangileri?

3. Annemin en sevdiği renkler nedir?

4. Annemin sevdiği/sevmediği kriterler hangileri?

Bu soruları cevapladıktan sonra sıra hediye listesi yapmaya geldi!

## Anneler Günü Hediyesi Fikirleri

Anneler günü hediyesi fikirlerini listeleyerek, bu liste içinden çok daha kolay seçim yapabilirsin. Listede mutlaka taze çiçeklere yer ver, canlı renkleri ve yeşil yaprakları kim sevmez ki! Yine bolca ev aksesuarı fikrini listende bulundurmalısın. Ev aksesuarı her zaman iyi bir hediye alternatifidir. Daha kişisel hediye seçenekleri arasında ise kadın giyim parçaları ile kişisel aksesuarları bulundurmak listeni zenginleştirecektir. Sıra geldi ürünleri belirlemeye!

### Anneler Günü Hediye Önerileri

Anneler Günü hediye önerilerinde son durak hazırladığın listeden ürünler seçmek. Listeye yeniden birlikte göz atalım;

1. Çiçek Buketleri ve Aranjmanlar: Canlı çiçek buketleri yerine saksı çiçeklerini tercih etmeni öneririz. Hem daha uzun ömürlü hem de ömürlük bir hediye olacaktır. Kurutulmuş çiçek aranjmanlarına da şans verebilirsin. Hem zarif hem de çok dekoratifler!

2. Ev Aksesuarları: Evini çok seven anneler için ev aksesuarları alternatifleri arasına tablolar, biblo, vazo, saksı gibi dekoratif objeleri ekleyebilirsin. Ev tekstili ürünlerine yer vermeyi de atlama! Doğru tarz ve renk seçimi, ev aksesuarlarını benzersiz bir hediye seçeneği haline getirir.

3. Giyim Parçaları: Giyim parçaları bir hediye olarak her zaman göz doldursa da zaman zaman riskli seçimler olabilir. Kumaş, beden, model ve renk seçimi kestirilemeyen bu gruptan bir seçim yapman gerekiyorsa etik üreticilerden seçim yapmanı öneririz. Daha kullanışlı ve uzun ömürlü olacağını garanti ederiz 😉

4. Aksesuarlar: Şal, fular, cüzdan ve çanta gibi aksesuarlara şans ver çünkü aksesuarlara her zaman, her kombinde yer bulunur. Mevsime uygun seçimler yaparak aksesuarları daha işlevsel hale getirebilirsin. Yine doğal kumaş ve dokular seçerek seçtiğin hediyenin uzun ömürlü ve kullanışlı olmasını sağlayabilirsin.

#### Anneler Günü Hediyesi El Yapımı 

Anneler Günü hediyesi, el yapımı ürünlerden seçildiğinde benzersiz bir hediyeye dönüşebilir. El emeğinin güzel enerjisini üzerinde taşıyan alternatiflerin her zaman daha anlamlı, daha özel ve benzersiz seçenekler olduğunu unutma! Etik Hediye Seçimi kılavuzunda önemli yer tutan el yapımı hediyeler daha sürdürülebilir, daha etik ve zamansız bir opsiyon!

##### Anneler Günü Hediye Kartı

Anneler günü hediyene bir hediye kartı ekleyerek seçtiğin hediyeyi kişiselleştirebilir ve dokunuşunu bırakabilirsin. İçten gelen bir ‘Seni Seviyorum ile ya da sıcacık bir ‘İyi ki varsın!’la tamamlayacağın anneler günü hediyen yüzlerde kocaman bir gülümseme olacak. Hediye paketi seçerken abartılı paketlerden kaçınmayı ve doğa dostu paketlemeye yönelmeyi unutma. Eminiz bu anneni de fazladan memnun etmeye yetecektir.

###### Anneler Günü En Anlamlı Hediye

Anneler gününün en anlamlı hediyesi, annen için sensin. Seçtiğin/aldığın hediye her ne olursa olsun içten bir kucaklama ve sarılmanın yerini tutmayacaktır. Arada mesafeler olsa da bir telefon, bir arama bile günü anlamlı kılmaya yeter.

Sen anneler günü için hangi hediyeyi seçeceksin, haydi yorumlarda bizimle paylaş!

Anneler Günü hediye alternatifleri aramaları başladıysa, yılın o malum zamanı geldi demektir; annelere kalpten bir hediye zamanı, anneler günü!

Anneler Günü Hediye Alternatifleri



Sürdürülebilirlik, Hendeseli’nin altıncı harfi olan ‘S’ harfine denk gelen ilke. Son derece önemsediğimiz, üzerine yazılar yazıp canlı yayınlar yaptığımız bu ilkeye dair görüşümüzü yeniden temize çekelim istedik. 

Hendeseli için sürdürülebilirlik, bütüncül bir tutum ve şu üç ana başlıktan oluşuyor;

- Gezegene Karşı Sorumluluk
- Etik Üretim & Sorumlu Tüketim
- Tasarım ve Sanat Dallarının Sürdürülebilirliği

Peki bu “sürdürülebilirliğin” sınırı nerede başlıyor?

_Bireysel olarak kendi yaşam pratiklerimizde.._

Sürdürülebilirlik tutumuna sahip olmak için bu kavramı önce bireysel olarak benimsemek ve pratiğe dökmek gerek. Sürdürülebilirliğin sıfır noktasına gidelim; bireysel sürdürülebilirlik!


# Bireysel Sürdürülebilirlik Nedir?

Bireysel sürdürülebilirlik, sürdürülebilir yaşamın içinde birey olarak var olabilmek demek. Ait olduğumuz ve içinde bulunduğumuz yaşamın sürekli olması anlamını taşır. Ancak sağlıklı, üretken, kendi çevresine ve gezegene faydalı bireyler sürdürülebilirliği sağlar. Bireysel bir sürdürülebilirlikten bahsedebilmek için her bir birey bugün yaptığı “şeyleri” gelecekte de devam ettiriyor olmalı ki süreklilik ve devamlılık sağlansın.

Hayat akışı içinde sahip olduğumuz şeyler ile sahip olmak istediklerimize ulaşmak için gösterdiğimiz çabanın iyi sonuçlanmasını arzuluyoruz. Bunun için gereken ise yüksek bir bilince sahip olmak.

Yüksek bilince sahip olmanın sanılandan çok daha basit bir reçetesi var;

1. **Benlik Sahibi Olmak** çünkü benlik algısı olan birey kendisine olduğu gibi çevresine karşı da duyarlı ve hassas olur..
2. **Okumak** çünkü okuyan birey sürdürülebilirlik vb. toplumsal konular hakkında bilgi sahibi olur..
3. **Öğrenmek** çünkü öğrenmeye açık harekete geçmeye yatkın olur..
4. **Düşünmek** çünkü düşünen birey fikir sahibidir ve üretken olur..
5. **Konuşmak** çünkü iletişim kuran birey paylaşımcı olur, bilgiyi yayar..
6. **Sosyalleşmek** çünkü sosyal bir birey kolektif bilinçte olur..
7. **Temiz beslenmek** çünkü sağlıklı beslenen bir bireyin ruhu da bedeni de dinç olur..
8. **Hareket etmek** çünkü aktif birey sağlıklı bir ruh ve beden bütünlüğüne sahip olur..
9. **Eşit haklara sahip olmak** çünkü eşit olduğuna inanan bireyler kapsayıcıdır; çeşitliliğe ve renklere saygılı olur..

## Sürdürülebilirlik Bilinci

Sürdürülebilirlik bilinci, sürdürülebilirliğin zihinlerde daimi olmasıdır. Sürdürülebilirlik üzerine farkında olmak, olup bitenleri algılamak, anlamak ve amaç için eylem halinde hareket etmektir. Sürdürülebilirlik söz konusu olunca çevre, iklim, doğa ile yaşamın tüm faktörleri devreye girse de konuya dair bilinç seviyesi henüz toplumda yeterince güçlü görünmüyor. Medya araçlarında; haberlerde, radyo programlarında, sosyal medya üzerinde yapılan binlerce paylaşım yapılsa da somut olarak görünür olan şeyleri gerçekten görüyor muyuz sahiden?

Sürdürülebilirlik bilinci için önce bilgi sahibi olmak sonra da bilgiyi kullanmak gerek. Bilgiye ulaşırken doğru kaynakların ve kişilerin seçilmesi gerek. Konu gelecek ve gezegenimiz olunca daha da titiz yaklaşmak gerek. Sadece insanlar değil tabiatın içinde olan her tür canlı ile bu evreni paylaştığımızın bilincinde olmak gerek. Bilinç seviyesi yükseldikçe sürdürülebilirlik konusu daha da değerlenecek..

Bireysel olarak bu sürdürülebilirlik bilincine ulaşmak için şu üç konu mühim;

### Kişisel Gelişim

Kişisel gelişim, iyi desteklendiği takdirde bireysel varlığımızı sürdürmemiz mümkün. Buradaki var olma çabası insana iyi gelecek her türlü pozitif çabayı kapsar. Konu yine okumaya, sosyalleşmeye, öğrenmeye geliyor. Kişisel gelişim çabasıyla sürdürülebilirlik bilinci yükselen bireyler topluma gerçek katkıyı sağlar.

#### Duyarlılık

Duyarlılık, sürdürülebilir olmaya ve sürdürülebilirlik pratiklerine çok yakın bir kavram. Bu düzene uyum sağlamayan her birey yavaş yavaş kalabalık gruplarca bastırılmaya mahkum. Duyarlılık bilinç seviyesinin yüksek olması ile kazanılır; bilinç seviyesi yükseldikçe duyarlılık artış gösterir.

##### Paylaşım

Paylaşım, bilginin ve eldeki somut şeylerin değiştirilmesi; yerine yenisinin konulmasıdır. Bilgi paylaştıkça değerlenir ve bu bilginin dolaşımı da sosyalleşme ile mümkün kılınır.

###### Sürdürülebilir Yaşam Pratikleri

Sürdürülebilir yaşam pratikleri, bireysel sürdürülebilirlik bilinci ile başlayan yolculuğun pekiştiği adımdır. Bireysel olarak günlük yaşantımızda edindiğimiz alışkanlıklar ancak pratiğe dönüştüğünde sürdürülebilirlik gerçeğe sirayet eder.

Kendi yaşamlarımızda uyguladığımız pratikleri bir seri yaparak edindiğimiz bilgiyi başkalarıyla paylaşacağız. Serinin devamı yakında! İçeriğinde neler olsun istersin, yorumlarda bize yaz.



Son derece önemsediğimiz, üzerine yazılar yazıp canlı yayınlar yaptığımız bu ilkeye dair görüşümüzü yeniden temize çekelim istedik. 

Hendeseli ve Sürdürülebilirlik



**Deneyimin Gücü Adına!**

Deneyimin gücüne ve deneyimlemenin verdiği keyfe inanıyoruz. Üstelik bu deneyimleme hali salt keyif almakla değil; somut duygu ve fikirlere sahip olmak ile tamamlandığında deneyimi daha da özel hale bürünüyor. Bireysel olarak algımızı değiştirdiğimizde sahip olacağımız gücü biliyoruz ve tam da bu yüzden deneyimin, deneyimcinin gücüne vurgu yapıyoruz. Gelin, baştan sonra tüm deneyim sürecine yakından bakalım.


# Deneyim

Deneyim, hem kelime anlamı olarak hem de pratikte, süreci anlatan bir kavram. Bir durumu, olayı, işi ya da ürünü herhangi bir şeyi tanımak ve tanışmakla başlayan bu süreç; o “şey” ile geçirilen süre sonunda, onun hakkında bilgi ve fikir sahibi olmak ile tamamlanıyor. Bu öğretici sürecin sonucunda, o şey hakkında net bir fikir ya da bilgi sahibi olmak kazanımı elde ediliyor.

Deneyim, sözlükteki herhangi bir kelime olmanın çok ötesinde bir kavram üstelik. Felsefe disiplininde, algı felsefesi ve fenomenoloji gibi alt dallarının temel konusu olan deneyim, dış dünyanın algılanmasının “deneyimlemek” üzerine olmasından yola çıkarak farklı düşünce biçimlerine de yön veriyor.

## Deneyim Ne Demek?

Deneyim kelimesinin sözlükte iki farklı tanımı mevcut:

- Kişinin, belirli bir zaman içinde ya da yaşamı boyunca edindiği bilgilerden, görüp geçirdiği olay ve durumlardan edindiği görgü ve bilginin tümü, tecrübe.
- Kişinin, doğrudan algılayarak ve yaparak kazandığı bilgi ve tavırların tümü, beceri.

Deneyim konusunda bizim üzerinde durduğumuz kapsam özellikle ilk maddede yer buluyor. Tam da bu sebeple, biz deneyim kavramını ürün-marka-tüketici üçgeninde değerlendireceğiz.

### Deneyim Nedir?

Deneyim nedir sorusunu bir tüketici olarak cevaplamaya çalışalım;

- Herhangi bir ürün hakkında sahip olduğumuz tecrübe ve fikirlerdir,
- O ürünün içeriğinden kullanımına kadar her aşamada tecrübe ettiğimiz pratiklerdir,
- O ürünün kullanım kolaylığı, faydası, sevilen/sevilmeyen yönleri hakkında sahip olduğumuz kanılardır,
- Herhangi bir marka hakkında edindiğimiz algı ve görüştür,
- Bir marka ya da ürün hakkında yaptığımız puanlamalar, yorumlar gibi tüm geri bildirimlerdir.

Özetle satın alınan bir ürünün kullanılması sonucunda bizde bıraktığı duygu ve düşünceler bütünü olarak tanımlanabilir. Deneyim nedir sorusuna bir soru daha ekleyebiliriz artık; biz bir tüketici miyiz yoksa deneyimci mi?

#### Deneyimci

Deneyimci, en basit tanımı ile deneyimleyen kişidir. Deneyimi ön plana çıkartan ve deneyerek kazanım elde eden, bağlantılar kurandır. Bu deneyim sonunda deneyimlenen şey hakkında geri bildirimde bulunan ve kendi deneyimini farklı kişilere aktaran tecrübe sahibi bir kişi vardır.

Deneyimci aldığı bir ürünü zaman içerisinde tecrübe ederek o ürünün faydası, zararı, özelliği, kullanımı, kolaylığı, zorluğu gibi pek çok başlıkta geri bildirimde bulunur. Bu geri bildirimler ürün geliştirme konusunda kullanıldığı gibi ürünün kıymetini ve o ürüne olan talebi de belirleyen mühim bir unsurdur.

##### Deneyimcilik

Deneyimcilik, bilginin deneyimler sonucunda elde edilmesidir. Deneyimlenmeyen bir şey hakkında doğru, tutarlı ve geçerli bir fikir sahibi olunamayacağı gibi o şey hakkında düşünülemez de. Deneyimlemeden beyan edilen fikirler genelde bir duyum sonucu elde edilmiş ön yargılar öteye geçemez.

Deneyimcilik kavramının en az felsefe literatürü kadar önemli olduğu bir kapsam daha var; tüketim. Başlığı tüketmek olarak belirleyince deneyimin ne kadar önemli hale geldiğine bakalım.

###### Deneyimcinin Gücü

Deneyimcinin gücü, süregelen tüketim sistemini ve hatta bu sistemin en önemli oyuncusu olan markaları değiştirebilecek kadar büyük. Bireysel olarak tek yapmamız gereken ise bu gücün farkında olarak hareket etmek. Nasıl mı?

Gezegenin alarm vermesiyle hayatımıza giren sürdürülebilirlik kavramı hem bireysel hem de kolektif olarak pek çok düşüncemizi ve eylemimizi değiştirdi. Bu güncelleme ile inceleyen, araştıran ve daha iyisini talep eden bir hale büründük. Üretimde etiği sorguluyor ve sürdürülebilir tüketmeye gayret ediyoruz. Lokal üreticileri tercih ediyor ve etik üretim ürünlerini satın almaya yöneliyoruz. Bir adım sonrasında ise yepyeni bir eşiğe ulaşacağız; deneyimciliğe!

Sürdürülebilir hayat görüşünün bir parçası olarak yöneldiğimiz sorumlu tüketicilik yeterli değil. Yaptığımız seçimleri, edindiğimiz deneyimleri, benimsediğimiz algı, fikir ve görüşleri aktararak yeni farkındalıklar oluşturmak elimizde. Bu aktarımları etik, lokal ve özgün olan ürün, tasarımcı, sanatçı ya da markayı kapsayacak şekilde yapmak muazzam bir etki yaratabilir.

Bu süreci daha somut bir hale getirelim. Lokal bir üretici belirledin ve sahip olmak istediğin bir ürün var. Bu ürünle ilgili ilk araştırmaları yapıp hakkında bilgi de edindin. Sıra geldi alış-veriş kısmına. El emeğinin güzel enerjisini taşıyan o ürünü aldın ve eline ulaştı. Aldığın ürünün paketini açmak, sana özel yazılan notu okumak ile başlayan deneyim süreci ürünün bir çok kez kullanımı ile sonuçlandı. Tebrikler! Deneyimi başarıyla tamamladın!

Deneyim sonucunda edindiğin bu bilgiler, kapıldığın hisler.. İşte bunlar tamamen gerçek ve seni yalnızca bir tüketici olmaktan farklılaştıran artılar. Bu deneyimi paylaşmaktan, geri bildirimler vermekten, tavsiye etmekten çekinme. Böylece lokal üreticileri gerçekten desteklemiş ve etik üretimi teşvik etmiş olursun.

Kalıpların dışına çık..

_Tüketmek yerine deneyimlemeyi seç.._

**Hendeseli’de deneyimci ol!**



Deneyimin gücüne ve deneyimlemenin verdiği keyfe inanıyoruz.

Deneyimcinin Gücü



Hendeseli’nin bir yanı tasarım, bir yanı sanat iken üzerinde en çok konuştuğumuz, yazıp çizdiğimiz bir konu da şüphesiz sanat. Sanatın hem bireysel hayatlarımıza hem de kolektife olan iyileştirici etkisine öyle inanıyoruz ki [Sanatın Gücü](https://blog.hendeseli.com/sanatin-gucu) başlıklı yazımızda bu konuyu epey derinlemesine incelemiştik.

İstiyoruz ki bu içerikte de sanat galerisi kavramı üzerinde duralım ve Hendeseli Galeri’yi anlatalım..


# Sanat galerisi

Sanat galerisi, içinde her türlü sanat dalının sergilendiği alandır. Terminolojiye göre 15. yüzyıl ortalarından itibaren Batı kültüründe popüler hale geldi ve sanatın tarih içindeki gelişimi ile beraber bugün dünya üzerinde hemen her yere yayıldı.

Sanat galerisi, içinde resim, heykel, performans, hat, minyatür, ses ve video gibi sanat bileşenlerinden oluşan bireysel ve karma sergilere ev sahipliği yapar.

Modern anlamda sanat galerilerinin asıl işlevi sanat kavramının bağımsızlığını ve özerkliğini devam ettirmek.

## Sanat Galerisi Denince Akla Gelenler

Sanat galerisi denince akla gelenler, ilk etapta içinde sanatçıların ve sanat eserlerinin olduğu bir bina olsa da günümüzde bu algı da değişime uğradı kuşkusuz. Sanatı üreten, izleyen ve güncelleyenler ile ortaya çıkan eserler, hisler ve dışavurumların bir bütün olarak varlık göstermesiyle sanat galerisine yüklenen anlamlarda da değişimler oldu.

Günümüz dünyasında sanat galerisini yalnız etkileyici ve heybetli bir bina olarak canlandırmak pek mümkün değil. Özellikle yeni çağın gereksinimlerine hızla adapte olan ve alternatif geliştirebilen genç sanatçılar, sanatı galerilerden okullara, meydanlara ve hatta sokaklara taşırmışken. Dijitalleşen dünyanın katkılarıyla da teknolojiye ayak uyduran sanat, dijital bir form olarak biçimlenmeye başladı. İşte tam bu noktada online sanat galerisi diye yeni bir kavram çıkıyor karşımıza.

### Online Sanat Galerisi

Online sanat galerisi, fiziksel galerilerin aksine, sanat eserlerini dijital ortamda sergileyen galerilerdir. Sanat, bu şekli ile bulunduğu bina içine sıkışıp kalmayan ve dünyanın her yerinden ulaşılabilir ve erişilebilir bir forma büründü.

Özellikle pandemi döneminde hayatımıza giren online galeriler ile dünyadaki en büyük ve önemli sanat galerilerini oturduğumuz yerden, sadece bilgisayarımız ve internet bağlantımız ile gezmek mümkün! Bunun sanatı evrenselleştirdiğini ve herkes için ulaşabilir kıldığını da ekleyerek devam edelim.

Çevrimiçi sanat galerilerinin bir diğer faydası ise şüphesiz sanatı, üreten ve talep eden taraflar arasında daha etkileşimli kıldığı. Peki bir online sanat eserinin satışı nasıl yapılıyor?

#### Online Sanat Eseri Satışı

Online sanat eseri satışı, bir önceki başlıkta da bahsettiğimiz gibi dijital sanat galerileri vasıtasıyla yapılmakta. Sanatçılar ile sanatseverleri buluşturan bu online galerilerde serbestçe gezinmek, sanat eserlerini incelemek ve beğenilen eserleri satın almak, online bir market alışverişi yapmak kadar kolay.

Online sanat eserlerinin satışı son beş yılda ciddi bir ivme kazandı. Genç sanatçıların da katkısı ile sanatın geleceğinin daha dijital bir ortamda şekilleneceğini kestirmek zor değil. Hendeseli’de yer alan sanat dükkânları da aslında online bir galerinin üyeleri. Peki ama benzerlerinden farkı ne?

##### Hendeseli Sanat Galerisi

Hendeseli Sanat Galerisi, online sanat dükkânlarından oluşan çevrimiçi bir sanat galerisi. Bünyesinde, dünya çapında tanınan sanatçıları, sanat yöneticilerini ve sanat alıcısını barındıran bir topluluk da aynı zamanda.

Hendeseli Sanat Galerisi; 


- Hem sanatçıyı hem de sanat alıcısını korumayı taahhüt eder
- Etik üretim ve sorumlu tüketimi savunur
- Komisyon vb. oranları etik ve mâkul bir seviyede tutacağını garanti eder
- Paketleme ve teslimat süreçlerinin en sürdürülebilir ve doğa dostu şekilde yapılmasını sağlar
- Sanatçılara özgür ve bağımsız kalabilecekleri bir mecra sunar
- Ben de Hendeseliyim diyen herkese, her zaman kapıları açıktır
- Sanatın bireysel ve kolektif faydasını kabullenir, destekler ve sahip çıkar
- Sanat alanında her zaman destekleyici ve geliştiricidir

Hendeseli Sanat Galerisi ile tanıştığına göre sen de Hendeseli sanatçılar arasında yer almak istersen bizimle dilediğin zaman iletişime geçebilirsin. 



Hendeseli’nin bir yanı tasarım, bir yanı sanat iken üzerinde en çok konuştuğumuz, yazıp çizdiğimiz bir konu da şüphesiz sanat.

Hendeseli Galeri ile Tanışın



Hendeseli’nin bir yanı sanat, bir yanı tasarım iken üzerinde en çok konuşacağımız, yazıp çizeceğimiz bir konu elbette tasarım.

En basit haliyle herhangi bir şeyin kafada düşünülmesi ve gerçeğe aktarılması olarak tanımlanabilir.


# Tasarım Nedir?

1. Bir ürün, bir eser ya da planın inşa edilmesi için gereken mimari ve mühendislik süreçlerinin oluşturulması.
2. Yeni bir ürün ya da objenin ortaya çıkartılması.
3. Süreç içinde izlenecek yol ve yöntemi belirleyen sınırlar, dizayn, tasar çizim.

## Tasarım ürünler

Tasarım Ürünler çok aşina olduğumuz bir betimleme değil mi? Bir kavram olarak tasarım ürünle bütünleşmiş bir sıfat halini almış zaman içinde. Tasarlamak süreci sonunda ortaya çıkan fiziksel nesne tam da ürün diye nitelendirdiğimiz ve sahip olmak için güçlü bir istek duyduğumuz şey.

Tasarım ürünler, herhangi bir ürünün aksine; daha incelikli! ve daha sanatsal! bir tasarım sürecinden geçer. Seri üretimdeki endüstriyel tasarımın çok dışında ve üzerinde efsunlu bir hali vardır. Çünkü zaten biriciktir ve eşsizdir.

### Tasarım Ürünleri

Tasarım ürünlerin ruhunu yansıtan bu biriciklik her bir ürünün elde ve özenle üretilmesi ile mümkün oluyor. Bir kopyası daha olmayan bu ürünler el emeğinin güzel enerjisini ve bereketini yüklüyor üzerine.

Hendeseli’de her alışveriş bir enerji değişimidir dememizin sebebi de tam olarak bu!

Tasarımcının enerjisini yeni sahibine taşıyan her ürünle, kolektif varlığımızın enerjisi de taşınıyor bir ilden diğerine, bir evden öbürüne.

#### El Yapımı Tasarım Ürünler

El yapımı tasarım ürünler üretiyor olmak Hendeseli tasarım dükkânlarının ilk ve tek koşulu. Sen de el emeği ile özel tasarım ürünler üretiyorsan, bu enerji değişimine ortak olabilir ve Hendeseliler arasına katılabilirsin.



Hendeseli’nin bir yanı sanat, bir yanı tasarım iken üzerinde en çok konuşacağımız, yazıp çizeceğimiz bir konu elbette tasarım.

Tasarıma Dair Her Şey



> Sanat iyiyi, özgür olarak yaratan insanı, mükemmelliğe ulaştırma yoludur.

der Friedrich Schiller.


# Sanatın Gücü Adına!

“Sanattan keyif alamıyorum” demek pek de mümkün değil. Herkes dans edemez, resim yapamaz, enstrüman çalamaz, şarkı söyleyemez veya herkesi etkileyecek bir fotoğraf karesi çekemez elbette. Yapan tarafta olmak ile sanat izleyicisi olmak birbirinden ayrıdır. Ancak her ikisinde de, sanatçı veya sanat alıcısı kişide bir haz alma ve fayda vardır. Herkes öyle ya da böyle bu keyfi alır ve sanatın verdiği heyecanı yaşar. Tam da bu yüzden sanatın verdiği en güzel hislerden biri de tatmin olma duygusudur.

Bir resmin bittiği noktada başlayan yeni resmin hikâyesi, heykel için taşa atılan ilk çekiç darbesi, doğanın cümbüşünde yakalanan onlarca biricik görüntü… İster amatör, ister profesyonel ol; haz duygusu ve tatmin olmak kaçınılmazdır. Sanat aracılığıyla aldığı hazzı başka şeylerde aramaz insan. Bir kere yakaladı mı o duyguyu, bırakamaz..

Tam da bugünlerde haz, özgürlük, üretkenlik, iyi hissetmek duyguları üzerine yoğunlaşmışken, sanatın iyileştirici gücünü ele almadan geçmek olmaz. Hepimiz bu dünya gezegeninde zor zamanların içinden geçiyorken sanatın iyileştirici gücünü azımsamamak ve ruhumuzda bıraktığı izlerden bahsetmek gerekir. Toplumun gelişmişliği ve refah düzeyi için bu çok mühim meseledir. Sanatın gücü, şu muazzam atasözü ile özetlenmiştir: 

> Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir. 

Mustafa Kemal Atatürk

## Sanatın Toplumsal Yararı

Sanatın toplumsal yararı, suya atılan taş misali; yayılan, yayıldıkça geniş faydalar yaratan ve daha büyük dalgalar yaratan bir konu. Söz konusu “sanat” olunca, “fayda” kelimesi daha da derinleşiyor. Sanat izleyicisi/dinleyicisi her kim ise; unuttuğuyla yüzleşme, sildiklerini hatırlama durumlarıyla karşılaşır. Kimi zaman bu durumlar izleyiciyi/dinleyiciyi rüya misali uykusundan uyandırırken, kimi zaman da iyi gelmeyebilir. İyi gelmeyen eserler, genelde kişisel veya kolektif sorunlarımızı bulduğumuzda hissettiğimiz duygularla yüzleştiğimiz içindir. Sanat ögelerinde, savaş, ölüm, iklim, göç, insan vs. konularını işlemek tam da toplumsal yaraları, sorunları yeniden gün yüzüne çıkartmaya yarıyor. Bu her iki durumda da sanat, izleyicisini/dinleyicisini harekete geçirecek faydaya dönüşür. İklim meselesini ele alan fotoğrafları izlemek ve iklim üzerine düşünerek, harekete geçmeye meyletmek yahut alenen harekete geçmek örneğinde olduğu gibi.

### Sanatın Toplumsal İşlevi

Sanatın toplumsal işlevi, sanatın bir topluma sağladığı fayda, yarardır. Sanat, toplumun, insanlığın, insan zihninin, doğanın aynasıdır. Sanatçı gördüklerini ve hayal ettiklerini bir fotoğraf karesine, tuvale, toprağa veya notalara işleyebilir. İçinden geleni veya gördüğünü yansıtan sanatçı, estetik değerleri de gösterir; toplum yapısına yön verebilir.

Sanatın toplumsal işlevine baktığımızda, toplumun iyi ve doğru yönde şekillendiği fikrini savunmak mümkün. Müzik üretmek, resim yapmak, dans etmek, fotoğraf kareleri çekmek vb. insanları üretken, yaratıcı, paylaşımcı, duyguları kullanabilen, geniş perspektiften düşünebilen insanlara dönüştürür. Sanata yoğunlaşan gruplar ve toplumlar, refah seviyeleri yüksek, etkili, entelektüel, toplumun diğer kesimlerini yönlendirebilecek kabiliyette olur. Sosyal, ekonomik, kültürel, tarihsel ve siyasal olarak da değişimlere, yeniliklere ortam hazırlar.

#### Sanatın Toplumsal Yaşama Etkisi

Sanatın toplumsal yaşama etkisinden bahsetmek için her şeyin en başına, insan var oluşuna kadar gitmek gerek. Sanat, ilk çağlarda insanların aletler üretmesi ile başlayan bir olgudur. İlkel insanlarda dahi içgüdüsel olarak ortaya çıkan kendini ifade etme isteği, o döneme ait bilgilerin mağara duvarlarına resmedilmesi ile tarihin ilk sanatçılarını doğurdu.

İlkel insandan günümüze her dönemde, ifade etme isteği ile ortaya çıkan sanat, kendi döneminin sosyal, kültürel ya da siyasal izlerini taşıyan bir ayna görevi de gördü. Sanat eserleri aracılığıyla topluma tutulan bu ayna, her dönemde insanları düşündüren, dönüştüren ve geliştiren bir kavram.

##### Sanat Neye Yarar?

Sanatın neye yaradığı noktasında ortak fikirler, bilgiler mevcut olsa da toplamı bizleri sanatın toplumsal faydalarına götürüyor:

- Estetik kaygının artması
- İfade yöntemlerinin çeşitlenmesi ve güçlenmesi
- Üretkenliğin artması
- Yaratıcılıkta sınırların genişlemesi
- Özgürlük talebinin kuvvetlenmesi
- Kolektif bilincin güçlenmesi
- Gözlem yeteneğinin gelişmesi
- Bireysellik arayışı
- Eğitim

Maddelerin de gösterdiği gibi bireyleri değişime istekli, eleştirebilen, gördüğünü yorumlayan, ifade özgürlüğüne sahip çıkan, toplumsal harekete yatkın insanlar haline getirir.

###### Sanat Toplum İçindir!

Sanat toplum içindir görüşünün de savunduğu üzere “sanat, sanatçı ve toplum” bir bütündür. Her biri diğerinden beslenir ve diğerini etkiler ancak en nihayetinde ortaya çıkan gerçek şudur ki sanat toplum üzerinde muazzam bir iyileştirme gücü vardır.

Sanatın şahsına münhasır şifası, bireylerin beden-zihin-ruh bağlantısını kurmasını sağlar. Sanata maruz kalan bir bireyin zihni ruhunu harekete geçirir, ruh ise bedeni.. Sanat ile deşarj olan bir birey, endişe, kaygı ve stresinden kurtularak rahatlar ve keyiflenir. Bireylerdeki bu ruh hali değişimi kolektif değişimi de beraberinde getirir ve sanatın topluma dokunduğu an tam da burasıdır.

Toplumsal travmalar ve ortak kederlerden sonra sanat, bir toplum üzerinde en büyük iyileştirici güce sahip olacak araç haline gelir. En kritik zamanlarda askıya alınan kültür-sanat faaliyetlerinin bilakis, çoğalması ve çeşitlenmesi gereğine tüm kalbimizle inanıyoruz. 



'Sanat iyiyi, özgür olarak yaratan insanı, mükemmelliğe ulaştırma yoludur.' der Friedrich Schiller.

Sanatın Gücü



Etik üretim ve sorumlu tüketim birbirinden ayrılmaz bir bütün; hem de bu bütünü tamamlayan iki yarım. Bu kavramlara mercek tutmak bütünü ve bütünü oluşturan yarımları anlamlandırmak bakımından faydalı olacaktır.


# Etik Üretim Nedir?

Etik üretim, üretim süreçlerinin sürdürülebilir olarak yeniden yapılandırılması olarak tanımlanabilir. Temiz içerikli, lokal üreticiler tarafından yerel tezgah ve atölyelerde üretilen, içerik, ambalaj ve paketleme bakımından doğa dostu ürünler, etik üretim ürünü olarak tanımlanabilir.

Etik üretim ürünleri, seri üretimin tam zıttında konumlanan ürünlerdir. Üretimin her safhası doğaya ve canlılara duyarlı şekilde kurgulanır. Tamamen el üretimi olan tasarım ürünleri ve sanat eserleri etik üretim konusuna en iyi örnek olabilecek ürünlerdir.

## Sorumlu Tüketim Nedir?

Sorumlu tüketim, bir diğer tanımı ile sürdürülebilir tüketim, doğaya, canlılara ve hatta topluma minimumda olumsuz etki verecek şekilde kurgulanan bir tüketim biçimidir. Tüketim alışkanlıkları ezberlenmiş bir tarzdan ziyade daha özenli ve dikkatli seçimlerin sonucunda belirlenir.

Sorumlu tüketimde satın alma kararları ürünün içeriği, ambalajı, üretim yeri, koşulları ve dönüşüm döngüleri gibi kriterlere göre şekillenir. Belirli bir sorumlu tüketici profili çıkartmak gerekirse bu tüketicileri son derece bilinçli, doğa ve canlılar konusunda farkındalığı yüksek, ürün içeriği ve ambalaj okuma yetileri gelişmiş olarak belirtmek doğru olacaktır. 

### Etik Üretim, Sorumlu Tüketim Döngüsü

Etik Üretim, Sorumlu Tüketim döngüsü yazının en başında da belirttiğimiz üzere aslında hem bir bütün; hem de bir bütünü oluşturan iki yarım. Bu kavramların biri olmadan diğerinin varlık göstermesi pek de mümkün değil. Öyle ki sorumlu tüketimin ilk kriteri, etik üretim ürünlerini tercih etmekle başlıyor. Etik üretim ise ortaya çıkardığı ürünler ile tüketici gruplarını sorumlu tüketime teşvik ediyor.

Birleşmiş Milletler Küresel Kalkınma Amaçları’nda 12. Madde Sorumlu Tüketim ve Üretim başlığına ayrılmıştır. Bu madde sürdürülebilir üretim ve tüketim kalıplarının güvence altına alınmasını hedefler. BM Kalkınma Hedefleri Madde 12 ile ilgili daha detaylı bilgiye ulaşmak için [tıklayın.](https://www.globalcompactturkiye.org/sorumlu-tuketim-ve-uretim/)

#### Etik Üretim ve Sorumlu Tüketim Konusunda Bize Düşen Görevler

Hendeseli olarak hem marka yönünden hem de bireysel yaşamlarımızda etik üretimi ve sorumlu tüketimi desteklemeyi görev edindik.

Bu şekilde yerel üreticileri destekliyor, temiz içerikli ürünlere ve etik üretime ulaşabiliyor; hem de gerektiği kadar ve olması gerektiği gibi tüketerek bilinçli, sürdürülebilir ve sorumlu tüketimi desteklemiş oluyoruz.

_Bu farkındalığa sizi de davet ediyoruz.._

Etik üretim ve sorumlu tüketim birbirinden ayrılmaz bir bütün; hem de bu bütünü tamamlayan iki yarım.

Özel : Etik Üretim, Sorumlu Tüketim



# Hendese

Hendese, hakkında yaptığımız derin araştırmadan sonra, bize ‘ne güzel isim seçmişiz’ dedirten bir kelime oldu. Tesadüfen bir satır arasında geçerken yakaladığımız ‘hendese’ hakkında bulabildiğimiz bütün kaynakları okuduk, evet!

**Yeni tesadüf edenler için; Hendese**

Yazılı kaynaklara göre hendese kelimesi ilk defa, 1300 yılında önce bir kaynakta ilk defa yazılı olarak kullanılmış. Ancak kelimenin sözlü kullanımının günlük konuşmada yaygın olduğu düşünülüyor.

Lakin biz ilginç bir şekilde, hendese kelimesine 1070 yılında yazılmış Kutadgu Bilig’de şu satırlarla tesadüf ettik;

> Bileyin tise sen okı handasa / Bileyim der isen hendese oku

> Açılğay sakış kapğı munda basa / Açılsın sana hesap kapısı ondan sonra

Hendese, kabul gören literatüre göre Arapça bir kelime ve hendese veya handasa olarak kullanımda. Ölçü, ölçme, geometri anlamlarına gelmekte.

Mühendis sözcüğü de hendese kelimesinden türemiş. Zira matematiksel ilimlerin şekil ve cisimleri arasındaki ilişkileri inceleyen dal olarak tanımlanıyor hendese.

## Hendese Ne Demek?

Hendese ne demek araştırmasında daha derinlere girince bu sözcüğe Farsça’da da rastladık. Endaze kelimesinden türetilen hendese, geometri (yer ölçümü) anlamını karşılamakta ve kuramsal geometriyi ifade etmekte. Doğru parçası, yüzey ve cisim gibi sürekli nicelikleri konu alan bilim dalı olarak tanımlanıyor.

**Peki Hendese Bizim için Ne Demek?**

_“Tasarımın ve sanatın ilham kaynağı. Bir ölçü ve şekil ilmi.”_

### Hendesehâne

Hendesehâne, çağdaşlaşma hareketinin ilk kurumu olarak 1. Mahmut döneminde kurulan, batı tarzı ilk askerî okul. Teknik eğitim ve mühendislik eğitimi veren bir kara mühendishanesi.

Fransız arşivlerine göre, İstanbul Haliç’te, Tersânei Âmire’de açılan bu okulun adı Hendese Odası’dır ve 1781 yılından itibaren Mühendishâne olarak adlandırılmıştır.

Tarih sahnesinde hendese kelimesine 1883’te yeniden rastladık. 1883 yılında 2. Abdülhamit tarafından Hendese-i Mülkiye kurulur. Fransa’daki Ecole des Ponts et Chaussees mektebi örnek alınarak kurulan bu askeri okul 1909 yılında bayındırlığa bağlanmış ve adı Mühendis Mektebi olarak değiştirilmiş.

Bizim için hayli ilginç olan ise bilim dünyası için önemli bir dalı olan “zemin mekaniği”nin temelinin 1916 yılında, Mühendis Mektebi’nde, Prof.Dr. Karl von Terzaghi tarafından kurulan ilkel laboratuvarda atılmış olduğu bilgisine ulaşmaktı.

1928’de adı Yüksek Mühendis Mektebi olarak değiştirilen okul nihayet 1944’te İstanbul Teknik Üniversitesi oluyor.

#### Hendese Kelimesinin Anlamı

Hendese kelimesinin anlamı, Türk Dil Kurumu tarafından geometri olarak belirtilmiştir ve literatürde matematiksel bir terim olarak yer alır.

Geometri, matematiğin uzamsal ilişkiler ile ilgilenen alt dalı olarak tanımlanmakta.

Mü-hendese ise geometriyi bilen, bilim bilen anlamını karşılıyor ki biz onlara Hendeseliler diyoruz!

##### Hendeseli!

Hendeseli, kainatın yaratım dili matematiktir. Kainatın tümünde olduğu gibi tabiatta yer alan pek çok canlı/cansız varlık da üzerinde kutsal geometrinin izlerini taşır.

Bu kutsal matematik, tasarım ve sanatın da yaratımının temelidir.

Sanat Nedir? sorusunu yanıtlarken bahsettiğimiz üzere bir anlamıyla da sanat, doğanın taklit edilmesidir. Bu taklit bir resme, bir fotoğrafa ya da heykele; herhangi bir şeye dönüşür iken mimarisi yine kutsal geometrinin; altın oranın, pi sayısının üzerine inşa edilir.

İşte Hendeseliler, bu ölçüyle üreten tasarımcılar, bu ilimle yaratan sanatçılardan oluşuyor.

#bendehendeseliyim diyenler Hendeseli çatısında bir araya geliyor. 

**_Hendeseli, tasarımın ve sanatın doğasında yeşeren yepyeni bir topluluk.._**



Hendese, hakkında yaptığımız derin araştırmadan sonra, bize ‘ne güzel isim seçmişiz’ dedirten bir kelime oldu.