Sürdürülebilir yaşam bizim için evreni bir bütün olarak düşünerek görev edindiğimiz bir hayat tarzı. Başlangıçta her birimizin bireysel yaşamında uyguladığı bu pratikler zamanla gelişerek çevremizde büyük bir sürdürülebilir yaşam ağı oluşturdu. Bu ağ içindeki pratikleri paylaşarak daha çok kişiye ilham vermek istiyoruz çünkü kolektif değişimin ancak böyle geleceğine inanıyoruz. Sürdürülebilir Yaşam Rehberi serisi, en çok vakit geçirdiğimiz yer olan mutfaklar ile başlıyor. Birlikte yaşam alanlarımızın en lezzetli odası olan mutfaklara girelim ve küçük görünen alışkanlıkları değiştirerek neleri başardığımıza bakalım, ama önce..

Sürdürülebilir Mutfak Nedir?

Sürdürülebilir mutfak, mutfak araç gereçlerinden gıdaların hazırlanması sürecinde seçilen malzemelere kadar tüm tercihlerin doğaya uygun, canlıların yaşam hakkına saygılı, hiçbir şeyin israf edilmeden, geri ve ileri dönüşüme imkan veren türden olmasını ifade eder. Mutfakta daha az ama daha kullanışlı malzemeler seçmek, beyaz eşyalarda ve elektrikli ev aletlerinde enerji tasarrufu yüksek olanlara yer vermek, mutfağın rutin yaz/kış bakımını yapmak, su ve enerji tasarrufunu kontrol altına almak ve hatta duvarları su bazlı boya ya da kağıt ile kaplamak dahi sürdürülebilir mutfak konusuna dahildir; mutfak gereçlerinin sürdürülebilir versiyonlarla güncellenmesi de öyle.

Sürdürülebilir Mutfak Gereçleri

Mutfak gereçlerinin sürdürülebilir olması, mevcut gereçleri atıp yerine daha iyi versiyonları koymak değil; aksine mevcut gereçlerin kullanım ömrü tamamlandıkça, daha iyi versiyonlarla güncelleniyor olmasıdır. Daha sağlıklı, organik malzemelerden üretilmiş gereçler, sürdürülebilir mutfağın olmazsa olmazlarından. Bambu, ahşap, metal, cam, silikon, kumaş gibi malzemelerden yapılmış tüm ürünler sürdürülebilir mutfak gereçleri kapsamında.

Mutfakta Sürdürülebilirlik için Biz Ne Yaptık?

1. Ömrünü tamamlayan tüm mutfak gereçlerini daha sağlıklı ve doğal alternatiflerle güncelledik;

• Tüm plastik gereçleri bambu, tahta ve ahşap ile değiştirdik
• Saklama, koruma görevi gören tüm aksesuarları cam kavanozlara çevirdik
• Tek kullanımlık gereçleri cam şişe, termos, seramik kupa, bambu/buğday pipetler ile güncelledik
• Plastik poşet kullanmamak için bez çanta ve fileler edindik
• Yağlı kağıtlar yerine silikon fırın matına geçtik
• Streç filmi mutfağımızdan çıkartarak silikon kapaklar edindik
• Buzdolabı poşetlerine elveda dedik, balmumu kumaşlar edindik
• Kağıt filtre yerine bez filtreye geçiş yaptık
• Bulaşık süngerinin yerine kabak lifi getirdik

2. Alışveriş alışkanlıklarımızı tamamen değiştirdik; artık ihtiyaçtan fazlasını almıyoruz!
3. Suyun tasarruflu kullanımı için yeni davranışlar geliştirdik; kettle, termos ve şişe içinde kalan suları çiçek sulamak ya da sokak hayvanlarına vermek gibi..
4. Beslenme alışkanlıklarımızda da bazı değişiklikler oldu elbette; mevsimi dışında sebze-meyve tüketmiyor, diyetlerimizde bitki ağırlıklı ve vegan nitelikli beslenmeye çalışıyoruz.
5. Elektrik tasarrufu sağlamak açısından gerekmedikçe elektrikli aletleri kullanmıyor, klasik yöntemlere yöneliyoruz.
6. Mutfakta ağır kimyasallar içeren ürünlerden uzak duruyor; hem doğa hem de sağlığımız açısından doğal içerikli temizlik ürünleri tercih ediyoruz.

Mutfakta Sürdürülebilirlik için Sen Neler Yapabilirsin?

Sürdürülebilir bir mutfağa geçmek için doğaya iyi gelen, daha az israfla, daha uzun keyifler yaşayabildiğin; tüm duyulara cevap verebilen lezzet pratiklerini uygulayabildiğin alternatiflere yönelmelisin. Bu pratiği kazandıracak bazı ilkeleri günlük rutine ekleyerek başlayabilirsin. Nedir bu ilkeler?

Sürdürülebilir Mutfak İlkeleri

1. Kalan ve/veya fazla miktarda olan yiyecekleri değerlendirerek yeni yiyecekler hazırlamak
2. Kullanılmayan gereçleri bağışlamak
3. Enerji verimliliğini maksimize etmek
4. Su tüketimini kontrol altına almak
5. Porsiyonları küçültmek
6. Kullanım ömrü kısalan ürünleri en önce tüketmek
7. Atık diye nitelendirilen ürünleri ileri dönüştürerek yeniden kullanmak ya da geri dönüşüme ulaştırmak
8. Mutfakta sadelik felsefesi benimsemek
9. Her seferinde ürün ambalaj atığı çıkartmamak için doldurulabilir şişeler/kavanozlar kullanmaya başlamak
10. Çöp olmuş atıkları kompost yaparak gübre olarak bitkilerde kullanmak
11. Sürdürülebilir menüler hazırlamak; burada bir parantez açmak istiyoruz..

Sürdürülebilir menü, sağlıklı malzemelerle hazırlanan, yerken uzun süre keyif aldığımız, bedenimize, ruhumuza iyi gelen; şifalı ve lezzetli gıdaları tabağımızdan çöp çıkmadan üretmek ve tüketmek anlamına geliyor. Denediğimiz ve kendi aramızda paylaştığımız sürdürülebilir bir menü önerisi de senin için geliyor.

1. Bozulmaya başlayan kabakları, cips yaparak atıştırmalığa çevirelim; Kabak Cipsi

• Kabakları orantılı incelikte kes ve havlu yardımı ile kurula,
• 1 yemek kaşığı sirke, 1 yemek kaşığı zeytinyağı ve dilediğin baharatları ekleyerek harmanla,
• Kabakları 15 dakika dinlendirerek sosun içine çekmesine izin ver ki bu tarifin püf noktası burası!
• Silikon fırın matını tepsiye yerleştir ve kabakları diz,
• 200 derecede 12 dakika kızart.

Gün içinde tüketebileceğin sağlıklı ara öğünün hazır.

2. Bayat ekmekleri değerlendirelim; Kahvaltı Ekmekleri

• Bu tarifte dilediğin ekmeği değerlendirebilirsin.
• Derin bir kapta 3 yumurta, 1 bardak süt, bir avuç maydanoz, rendelenmiş peynir ve baharatları karıştır,
• Yumurta tüketmeyenler için alternatif yağ, avokado ve baharat şeklinde olabilir. Dilimlediğin ekmekleri harca bula ve tavada her iki yüzü de renk değiştirene kadar kızart.

Kahvaltılık ekmekler hazır.

3. Kalan salatalıklardan fit bir tarif; Salatalık Mezesi

• Salatalıkların kabuklarını soy ve havlu yardımıyla fazla suyunu al,
• Bir kap içine yoğurt ve iki tutam kuru nane ekle,
• Salatalıkları sosa bula ve tabağa diz,
• Ardından üzerinden zeytinyağı gezdirerek kuru nane ile süsle.

Pratik, sağlıklı ve leziz bu tarifi öğle yemeklerinde değerlendirebilirsin.

4. Kalan meyve ve meyve sularından ne yapılır; Meyveli Dondurma

• Değerlendirmek istediğin meyvelerin sularını sıkarak dondurma kaplarına boşalt ve 1 gece beklet. İşte bu kadar!
• Ertesi gün doğal mı doğal dondurmalar hazır.
• Meyvelerin kabuklarını kompost yaparak toprağın verimliliğini arttırmayı unutma!

Tüm bu seçimlerle ileri dönüştürerek israfı önleyecek ve gıdanın atık olmasını engelleyeceksin. Bu içeriği paylaşarak daha çok kişiye ulaşmasını sağlayabilirsin. Bakalım en beğenilen tarifimiz hangisi olacak, yorumlarda bizimle paylaş!