

Sürdürülebilir yaşam bizim için evreni bir bütün olarak düşünerek görev edindiğimiz bir hayat tarzı. Başlangıçta her birimizin bireysel yaşamında uyguladığı bu pratikler zamanla gelişerek çevremizde büyük bir sürdürülebilir yaşam ağı oluşturdu. Bu ağ içindeki pratikleri paylaşarak daha çok kişiye ilham vermek istiyoruz çünkü kolektif değişimin ancak böyle geleceğine inanıyoruz. Sürdürülebilir Yaşam Rehberi serisi, en çok vakit geçirdiğimiz yer olan mutfaklar ile başlıyor. Birlikte yaşam alanlarımızın en lezzetli odası olan mutfaklara girelim ve küçük görünen alışkanlıkları değiştirerek neleri başardığımıza bakalım, ama önce..


# Sürdürülebilir Mutfak Nedir?

Sürdürülebilir mutfak, mutfak araç gereçlerinden gıdaların hazırlanması sürecinde seçilen malzemelere kadar tüm tercihlerin doğaya uygun, canlıların yaşam hakkına saygılı, hiçbir şeyin israf edilmeden, geri ve ileri dönüşüme imkan veren türden olmasını ifade eder. Mutfakta daha az ama daha kullanışlı malzemeler seçmek, beyaz eşyalarda ve elektrikli ev aletlerinde enerji tasarrufu yüksek olanlara yer vermek, mutfağın rutin yaz/kış bakımını yapmak, su ve enerji tasarrufunu kontrol altına almak ve hatta duvarları su bazlı boya ya da kağıt ile kaplamak dahi sürdürülebilir mutfak konusuna dahildir; mutfak gereçlerinin sürdürülebilir versiyonlarla güncellenmesi de öyle.

## Sürdürülebilir Mutfak Gereçleri

Mutfak gereçlerinin sürdürülebilir olması, mevcut gereçleri atıp yerine daha iyi versiyonları koymak değil; aksine mevcut gereçlerin kullanım ömrü tamamlandıkça, daha iyi versiyonlarla güncelleniyor olmasıdır. Daha sağlıklı, organik malzemelerden üretilmiş gereçler, sürdürülebilir mutfağın olmazsa olmazlarından. Bambu, ahşap, metal, cam, silikon, kumaş gibi malzemelerden yapılmış tüm ürünler sürdürülebilir mutfak gereçleri kapsamında.

### Mutfakta Sürdürülebilirlik için Biz Ne Yaptık?

1. Ömrünü tamamlayan tüm mutfak gereçlerini daha sağlıklı ve doğal alternatiflerle güncelledik;
- Tüm plastik gereçleri bambu, tahta ve ahşap ile değiştirdik
- Saklama, koruma görevi gören tüm aksesuarları cam kavanozlara çevirdik
- Tek kullanımlık gereçleri cam şişe, termos, seramik kupa, bambu/buğday pipetler ile güncelledik
- Plastik poşet kullanmamak için bez çanta ve fileler edindik
- Yağlı kağıtlar yerine silikon fırın matına geçtik
- Streç filmi mutfağımızdan çıkartarak silikon kapaklar edindik
- Buzdolabı poşetlerine elveda dedik, balmumu kumaşlar edindik
- Kağıt filtre yerine bez filtreye geçiş yaptık
- Bulaşık süngerinin yerine kabak lifi getirdik
2. Alışveriş alışkanlıklarımızı tamamen değiştirdik; artık ihtiyaçtan fazlasını almıyoruz!
3. Suyun tasarruflu kullanımı için yeni davranışlar geliştirdik; kettle, termos ve şişe içinde kalan suları çiçek sulamak ya da sokak hayvanlarına vermek gibi..
4. Beslenme alışkanlıklarımızda da bazı değişiklikler oldu elbette; mevsimi dışında sebze-meyve tüketmiyor, diyetlerimizde bitki ağırlıklı ve vegan nitelikli beslenmeye çalışıyoruz.
5. Elektrik tasarrufu sağlamak açısından gerekmedikçe elektrikli aletleri kullanmıyor, klasik yöntemlere yöneliyoruz.
6. Mutfakta ağır kimyasallar içeren ürünlerden uzak duruyor; hem doğa hem de sağlığımız açısından doğal içerikli temizlik ürünleri tercih ediyoruz.

#### Mutfakta Sürdürülebilirlik için Sen Neler Yapabilirsin?

Sürdürülebilir bir mutfağa geçmek için doğaya iyi gelen, daha az israfla, daha uzun keyifler yaşayabildiğin; tüm duyulara cevap verebilen lezzet pratiklerini uygulayabildiğin alternatiflere yönelmelisin. Bu pratiği kazandıracak bazı ilkeleri günlük rutine ekleyerek başlayabilirsin. Nedir bu ilkeler?

##### Sürdürülebilir Mutfak İlkeleri

1. Kalan ve/veya fazla miktarda olan yiyecekleri değerlendirerek yeni yiyecekler hazırlamak
2. Kullanılmayan gereçleri bağışlamak
3. Enerji verimliliğini maksimize etmek
4. Su tüketimini kontrol altına almak
5. Porsiyonları küçültmek 
6. Kullanım ömrü kısalan ürünleri en önce tüketmek
7. Atık diye nitelendirilen ürünleri ileri dönüştürerek yeniden kullanmak ya da geri dönüşüme ulaştırmak
8. Mutfakta sadelik felsefesi benimsemek
9. Her seferinde ürün ambalaj atığı çıkartmamak için doldurulabilir şişeler/kavanozlar kullanmaya başlamak
10. Çöp olmuş atıkları kompost yaparak gübre olarak bitkilerde kullanmak
11. Sürdürülebilir menüler hazırlamak; burada bir parantez açmak istiyoruz..

Sürdürülebilir menü, sağlıklı malzemelerle hazırlanan, yerken uzun süre keyif aldığımız, bedenimize, ruhumuza iyi gelen; şifalı ve lezzetli gıdaları tabağımızdan çöp çıkmadan üretmek ve tüketmek anlamına geliyor. Denediğimiz ve kendi aramızda paylaştığımız sürdürülebilir bir menü önerisi de senin için geliyor.

**1. Bozulmaya başlayan kabakları, cips yaparak atıştırmalığa çevirelim;** _Kabak Cipsi_

- Kabakları orantılı incelikte kes ve havlu yardımı ile kurula,
- 1 yemek kaşığı sirke, 1 yemek kaşığı zeytinyağı ve dilediğin baharatları ekleyerek harmanla,
- Kabakları 15 dakika dinlendirerek sosun içine çekmesine izin ver ki bu tarifin püf noktası burası! 
- Silikon fırın matını tepsiye yerleştir ve kabakları diz,
- 200 derecede 12 dakika kızart. 

Gün içinde tüketebileceğin sağlıklı ara öğünün hazır.

**2. Bayat ekmekleri değerlendirelim;** _Kahvaltı Ekmekleri_

- Bu tarifte dilediğin ekmeği değerlendirebilirsin. 
- Derin bir kapta 3 yumurta, 1 bardak süt, bir avuç maydanoz, rendelenmiş peynir ve baharatları karıştır,
- Yumurta tüketmeyenler için alternatif yağ, avokado ve baharat şeklinde olabilir. Dilimlediğin ekmekleri harca bula ve tavada her iki yüzü de renk değiştirene kadar kızart. 

Kahvaltılık ekmekler hazır.

**3. Kalan salatalıklardan fit bir tarif;** _Salatalık Mezesi_

- Salatalıkların kabuklarını soy ve havlu yardımıyla fazla suyunu al, 
- Bir kap içine yoğurt ve iki tutam kuru nane ekle, 
- Salatalıkları sosa bula ve tabağa diz, 
- Ardından üzerinden zeytinyağı gezdirerek kuru nane ile süsle. 

Pratik, sağlıklı ve leziz bu tarifi öğle yemeklerinde değerlendirebilirsin.

**4. Kalan meyve ve meyve sularından ne yapılır;** _Meyveli Dondurma_

- Değerlendirmek istediğin meyvelerin sularını sıkarak dondurma kaplarına boşalt ve 1 gece beklet. İşte bu kadar! 
- Ertesi gün doğal mı doğal dondurmalar hazır. 
- Meyvelerin kabuklarını kompost yaparak toprağın verimliliğini arttırmayı unutma!

Tüm bu seçimlerle ileri dönüştürerek israfı önleyecek ve gıdanın atık olmasını engelleyeceksin. Bu içeriği paylaşarak daha çok kişiye ulaşmasını sağlayabilirsin. Bakalım en beğenilen tarifimiz hangisi olacak, yorumlarda bizimle paylaş!



Hendeseli

Sürdürülebilir yaşam bizim için evreni bir bütün olarak düşünerek görev edindiğimiz bir hayat tarzı.

Sürdürülebilir Yaşam Rehberi: Mutfakta Sürdürülebilirlik



Sürdürülebilirlik, Hendeseli’nin altıncı harfi olan ‘S’ harfine denk gelen ilke. Son derece önemsediğimiz, üzerine yazılar yazıp canlı yayınlar yaptığımız bu ilkeye dair görüşümüzü yeniden temize çekelim istedik. 

Hendeseli için sürdürülebilirlik, bütüncül bir tutum ve şu üç ana başlıktan oluşuyor;

- Gezegene Karşı Sorumluluk
- Etik Üretim & Sorumlu Tüketim
- Tasarım ve Sanat Dallarının Sürdürülebilirliği

Peki bu “sürdürülebilirliğin” sınırı nerede başlıyor?

_Bireysel olarak kendi yaşam pratiklerimizde.._

Sürdürülebilirlik tutumuna sahip olmak için bu kavramı önce bireysel olarak benimsemek ve pratiğe dökmek gerek. Sürdürülebilirliğin sıfır noktasına gidelim; bireysel sürdürülebilirlik!


# Bireysel Sürdürülebilirlik Nedir?

Bireysel sürdürülebilirlik, sürdürülebilir yaşamın içinde birey olarak var olabilmek demek. Ait olduğumuz ve içinde bulunduğumuz yaşamın sürekli olması anlamını taşır. Ancak sağlıklı, üretken, kendi çevresine ve gezegene faydalı bireyler sürdürülebilirliği sağlar. Bireysel bir sürdürülebilirlikten bahsedebilmek için her bir birey bugün yaptığı “şeyleri” gelecekte de devam ettiriyor olmalı ki süreklilik ve devamlılık sağlansın.

Hayat akışı içinde sahip olduğumuz şeyler ile sahip olmak istediklerimize ulaşmak için gösterdiğimiz çabanın iyi sonuçlanmasını arzuluyoruz. Bunun için gereken ise yüksek bir bilince sahip olmak.

Yüksek bilince sahip olmanın sanılandan çok daha basit bir reçetesi var;

1. **Benlik Sahibi Olmak** çünkü benlik algısı olan birey kendisine olduğu gibi çevresine karşı da duyarlı ve hassas olur..
2. **Okumak** çünkü okuyan birey sürdürülebilirlik vb. toplumsal konular hakkında bilgi sahibi olur..
3. **Öğrenmek** çünkü öğrenmeye açık harekete geçmeye yatkın olur..
4. **Düşünmek** çünkü düşünen birey fikir sahibidir ve üretken olur..
5. **Konuşmak** çünkü iletişim kuran birey paylaşımcı olur, bilgiyi yayar..
6. **Sosyalleşmek** çünkü sosyal bir birey kolektif bilinçte olur..
7. **Temiz beslenmek** çünkü sağlıklı beslenen bir bireyin ruhu da bedeni de dinç olur..
8. **Hareket etmek** çünkü aktif birey sağlıklı bir ruh ve beden bütünlüğüne sahip olur..
9. **Eşit haklara sahip olmak** çünkü eşit olduğuna inanan bireyler kapsayıcıdır; çeşitliliğe ve renklere saygılı olur..

## Sürdürülebilirlik Bilinci

Sürdürülebilirlik bilinci, sürdürülebilirliğin zihinlerde daimi olmasıdır. Sürdürülebilirlik üzerine farkında olmak, olup bitenleri algılamak, anlamak ve amaç için eylem halinde hareket etmektir. Sürdürülebilirlik söz konusu olunca çevre, iklim, doğa ile yaşamın tüm faktörleri devreye girse de konuya dair bilinç seviyesi henüz toplumda yeterince güçlü görünmüyor. Medya araçlarında; haberlerde, radyo programlarında, sosyal medya üzerinde yapılan binlerce paylaşım yapılsa da somut olarak görünür olan şeyleri gerçekten görüyor muyuz sahiden?

Sürdürülebilirlik bilinci için önce bilgi sahibi olmak sonra da bilgiyi kullanmak gerek. Bilgiye ulaşırken doğru kaynakların ve kişilerin seçilmesi gerek. Konu gelecek ve gezegenimiz olunca daha da titiz yaklaşmak gerek. Sadece insanlar değil tabiatın içinde olan her tür canlı ile bu evreni paylaştığımızın bilincinde olmak gerek. Bilinç seviyesi yükseldikçe sürdürülebilirlik konusu daha da değerlenecek..

Bireysel olarak bu sürdürülebilirlik bilincine ulaşmak için şu üç konu mühim;

### Kişisel Gelişim

Kişisel gelişim, iyi desteklendiği takdirde bireysel varlığımızı sürdürmemiz mümkün. Buradaki var olma çabası insana iyi gelecek her türlü pozitif çabayı kapsar. Konu yine okumaya, sosyalleşmeye, öğrenmeye geliyor. Kişisel gelişim çabasıyla sürdürülebilirlik bilinci yükselen bireyler topluma gerçek katkıyı sağlar.

#### Duyarlılık

Duyarlılık, sürdürülebilir olmaya ve sürdürülebilirlik pratiklerine çok yakın bir kavram. Bu düzene uyum sağlamayan her birey yavaş yavaş kalabalık gruplarca bastırılmaya mahkum. Duyarlılık bilinç seviyesinin yüksek olması ile kazanılır; bilinç seviyesi yükseldikçe duyarlılık artış gösterir.

##### Paylaşım

Paylaşım, bilginin ve eldeki somut şeylerin değiştirilmesi; yerine yenisinin konulmasıdır. Bilgi paylaştıkça değerlenir ve bu bilginin dolaşımı da sosyalleşme ile mümkün kılınır.

###### Sürdürülebilir Yaşam Pratikleri

Sürdürülebilir yaşam pratikleri, bireysel sürdürülebilirlik bilinci ile başlayan yolculuğun pekiştiği adımdır. Bireysel olarak günlük yaşantımızda edindiğimiz alışkanlıklar ancak pratiğe dönüştüğünde sürdürülebilirlik gerçeğe sirayet eder.

Kendi yaşamlarımızda uyguladığımız pratikleri bir seri yaparak edindiğimiz bilgiyi başkalarıyla paylaşacağız. Serinin devamı yakında! İçeriğinde neler olsun istersin, yorumlarda bize yaz.



Son derece önemsediğimiz, üzerine yazılar yazıp canlı yayınlar yaptığımız bu ilkeye dair görüşümüzü yeniden temize çekelim istedik. 

sorumlululuk

Sürdürülebilir Yaşam Rehberi: Mutfakta Sürdürülebilirlik

Hendeseli ve Sürdürülebilirlik

kategoriler

menü

takipte kal